SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 337

Cừ. Vua nước Nghĩa Cừ mời quần thần đến bàn:
- Công Tôn Diễn nói là thế chăng(12)?
Bèn cử quân đánh úp Tần, quân Tần bị thua to ở gần ấp Lý Bá.sau khi
Trương Nghi chết, Tê Thủ vào làm tướng nước Tần, có lần đã mang ấn
tướng quốc năm nước làm ước trưởng.
4. Thái sử công nói: Đất Tam Tấn có nhiều kẻ sĩ quyền biến. Những kẻ chủ
trương hợp tung, liên hoành để làm cho Tần mạnh, nói chung đều là người
của Tam Tấn. Việc làm của Trương Nghi tệ hại hơn việc làm của Tô Tần.
Song người đời ghét Tô Tần, vì Tô Tần chết trước, Nghi lại nêu bày chỗ
kém của Tô Tẩn để bênh vực cái thuyết của mình, làm cho thuyết liên
hoành của mình thành công. Tóm lại, cả hai người ấy đều là những kẻ gian
trá nguy hiểm làm sao!
................................................
(1). Một chi tiết hết sức điển hình.
(2). Tổ của Tư Mã Thiên.
(3). Nhị Chu: Đông Chu và Tây Chu.
(4). Chín vạc: Vua Hạ Vũ đúc chín cái vạc để tượng trưng cho chín châu
trong thiên hạ. Thời tam đại coi chín vạc ấy là bảo vật khí truyền nước.
Thành Thang thiên chín vạc ấy ra Thương ấp. Chu Vũ Vương lại thiên ra
Lạc ấp.
(5). Lương: Đại Lương là nơi Ngụy Huệ Vương đóng đô.
(6). Xin hài cất: xin từ chức, ý nói để cho hài cốt được đem về chôn ở quê
hương.
(7). Tả hữu của đại vương nghĩa đen là các quân hầu, ở đây là chỉ nhà vua.
(8). Đất hiểm trở, sông Hoàng Hà vắt ngang, bốn bề biên giới che ngăn làm
cho nước vững chắc.
(9). Khuê là thứ ngọc mà vương hầu được cầm khi triều hội tế tự, thời
phong kiến dùng ngọc làm con tin. Ngọc khuê tùy theo tước vị có khác
nhau.
(10). Quân: quả cân nặng 30 cân.
(11). Ý nói đánh Triệu. Ngày giáp tí là ngày Vũ Vương đánh và tiêu diệt
Trụ.