SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 351

còn đủ sức tiến đánh, nhưng vì thương nhà vua cho nên không đánh (16)?
Nhà vua nói :
- Quân Tần tấn công ta là dốc toàn lực ra mà đánh, chắc chắn vì mệt mỏi
cho nên mới về.
Ngu Khanh nói :
- Quân Tần đã không dốc toàn lực ra đánh cái mà họ không lấy được, mệt
mỏi trở về. Nay nhà vua lại cho họ cái mà sức họ không lấy được, như thế
là giúp nước Tần để tự đánh mình. Sang năm quân Tần lại đánh nhà vua,
nhà vua sẽ không còn cách nào cứu được mình nữa.
Nhà vua đem lời của Ngu Khanh nói lại với Triệu Hách. Triệu Hách nói :
- Ngu Khanh có thể biết hết được tình hình binh lực Tần không? Dù rằng
quân Tần không đủ sức tiến đánh đi nữa, nếu ta không cho họ miếng đất
nhỏ như hòn đạn kia, nhưng nếu sang năm Tần lại đến đánh, liệu nhà vua
có khỏi phải cắt đất của mình trong sáu thành để giảng hòa không?
Nhà vua hỏi :
- Nếu ta nghe lời ngươi mà cắt đất thì ngươi làm thế nào cho sang năm Tần
không đến đánh ta nữa không?
Triệu Hách đáp :
- Việc ấy quả thực thần không dám chắc. Ngày xưa, Tam Tấn giao kết với
Tần rất là thân thiết. Nay sở dĩ Tần hoà hiếu với Hàn, Ngụy mà đánh nhà
vua, là vì nhà vua thờ Tần không bằng Hàn, Ngụy. Thần xin vì nhà vua trừ
bỏ cái việc bị đánh vì bội bạc với người thân, mở cửa ải đem lễ vật cũng
hoà thân như nước Hàn, nước Ngụy. Nếu làm như vậy rồi mà sang năm lại
chỉ một mình vua bị nước Tần đánh thì đó là vì nhà vua thờ Tần không
bằng Hán, Ngụy. Việc đó quả thực thần không dám chắc.
Nhà vua đem điều ấy nói lại với Ngu Khanh. Ngu Khanh đáp :
- Hách nói nhà vua không cầu hoà nếu sang năm Tần lại đánh nhà vua, nhà
vua có khỏi cắt đất trong sáu thành kia để cầu hoà được không? Trái lại,
nếu nhà vua cầu hoà thì Hách lại không dám chắc thế nào Tần cũng không
đánh nữa. Đã thế thì nay tuy nhà vua có cắt sáu thành cũng không có ích gì.
Sang năm Tần lại đánh, ta lại cắt cái đất mà nó không có đủ sức đánh lấy,
nộp cho nó để cầu hoà, đó là cái thuật tự tiêu diệt vậy. Chi bằng đừng cầu