Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
Phạm Thư, Thái Trạch Liệt Truyện
P
hạm Thư là người nước Ngụy, tên tự là Thúc. Phạm Thư đi du thuyết ở
các nước chư hầu, ý muốn giúp việc cho vua Ngụy, nhưng vì nhà nghèo,
không có gì để làm vốn, trước tiên phải giúp việc cho trung đại phu nước
Ngụy. Tu Giả vâng lệnh Ngụy Chiêu Vương đi sứ sang Tề. Phạm Thư đi
theo. Hai người ở lại mấy tháng không có kết quả. Vua Tề Tương Vương
nghe nói Thư có tài biện luận, bèn sai người biếu Thư mười cân vương
cùng với thịt bò và rượu, Thư từ chối không dám nhận. Tu Giả biết điều đó
giận lắm, cho rằng Thư được những tặng phẩm ấy là vì đã đem những điều
bí mật của nước Ngụy ra nói với nước Tề nên sai Thư nhận thịt bò và rượu,
còn trả vàng lại. Sau khi trở về nước, Giả giận Thư cho nên nói với tướng
quốc nước Ngụy là Ngụy Tề, một trong những công tử của nước Ngụy.
Ngụy Tề cả giận, sai môn hạ lấy roi đánh Thư. Đánh gãy xương sườn, rụng
răng, Thư giả vờ chết, bị người ta lấy chiếu bó lại vứt vào trong nhà xí.
Khách khứa uống rượu say thi nhau đái lên người Thư, cốt làm nhục Thư
để răn những người sau đừng nói bừa bãi. Thư nằm trong chiếu nói với
người giữ nhà xí:
- Nếu ông có thể đưa tôi ra thì thế nào tôi cũng xin hậu tạ.
Người giữ nhà xí mới xin đem con người chết ở trong chiếu vứt ra ngoài.
Ngụy Tề đang say nói :
- Được .
Phạm Thư nhờ vậy được thoát. Về sau Ngụy Tề hối hận, lại sai người tìm
bắt. Người nước Ngụy là Trịnh An Bình nghe tin ấy bèn mang Phạm Thư
đi trốn. Thư ẩn nấp, đổi tên họ là Trương Lộc.
Lúc bấy giờ, Tần Chiêu Vương sai người yết giả là Vương Kê sang Ngụy,
Trịnh An Bình giả làm lính, hầu hạ Vương Kê.
Vương Kê hỏi:
- Nước Ngụy có người nào giỏi có thể cùng ta đi về phía Tây được không?
Trịnh An Bình nói:
