SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 370

- Tôi nghe nói Nhương Hầu là người lắm mưu trí, nhưng thấy việc thì
chậm. Lúc nãy ông ta nghi trong xe có người nhưng quên lục soát.
Vì vậy Phạm Thư xin xuống xe dể chạy, nói:
- Thế nào ông ta cũng sẽ hối hận về việc này(l).
Đi được hơn mười dặm, quả nhiên Nhương Hầu sai quân kỵ quay lại lục
trong xe. Khi không thấy có khách họ mới thôi. Vương Kê cùng Phạm Thư
vào Hàm Dương.
Sau khi báo công việc đi sứ xong, Vương Kê nhân tiện nói:
- Nước Ngụy có ông Trương Lộc là một tay biện sĩ trong thiên hạ.
Ông ta nói:
- Nước Tần nguy như trứng để đầu đẳng(2). Nếu được ông ta thì sẽ yên ổn.
Nhưng điều đó không thể truyền đạt bằng thư từ". Cho nên thần chở ông ta
lên xe về.
Vua Tần không tin, sai cho ở tại nhà khách, ăn cơm rau, chờ đợi hơn một
năm.
Lúc bấy giờ vua Chiêu Vương đã làm vua được ba mươi sáu năm. Phía
Nam, nước Tần đã lấy đất Yên, đất Sính của nước Sở. Sở Hoài Vương bị
giữ lại và chết ở đất Tần. Quân Tần phía Đông đánh phá nước Tề, Dẫn
Vương đã có lần xưng đế sau đó lại thôi(3). Tần mấy lần làm cho đất Tam
Tấn nguy khốn, chán ghét những kẻ biện sĩ trong thiên hạ, không tin dùng
ai.
2. Hoa Dương Quân Nhương Hầu là em trai của Tuyên thái hậu, mẹ của
Chiêu Vương, Kinh Dương Quân và Cao Lăng Quân đều là em cùng mẹ
của Chiêu Vương. Nhương Hầu làm thừa tướng, ba người thay nhau làm
tướng quán đều có đất phong. Nhờ thế lực của thái hậu, nên nhà riêng của
họ giàu có hơn cả nhà vua. Đến khi Nhương Hầu làm tướng quân nước
Tần, ông ta lại muốn vượt qua nước Hàn và nước Ngụy để đánh ấp Cương
Thọ của nước Tề, ý ông ta muốn mở rộng đất phong của mình là đất Đào.
Phạm Thư bèn dâng thư lên nhà vua nói (4):
- “Thần nghe nói khi nào vua sáng trị vì thì người có công được thưởng,
người có tài được làm quan; người khó nhọc nhiều được hưởng lộc hậu,
người có công nhiều được tước cao, người nào biết cai trị dân chúng thì