Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
Điền Đan Liệt Truyện
Đ
iền Đan là họ hàng xa họ Điền tôn thất nước Tề. Thời Tề Dẫn Vương,
Điền Đan làm người coi chợ ở Lâm Tri, không được ai biết đến.
Nước Yên sai Nhạc Nghị (l) đánh phá nước Tề (năm 285 trước Công
nguyên). Vua Tề Dẫn Vương trốn chạy, rút về giữ thành Cử. Quân Yên
thừa thế ruổi dài đuổi đánh, bình định nước Tề. Điền Đan bỏ chạy vào
thành An Bình, sai họ hàng cưa tất cả hai dầu trục xe, lấy sắt lắp vào để làm
trục. Quân Yên tấn công An Bình. Thành vỡ, người Tề bỏ chạy, tranh nhau
đường, đầu trục xe gãy, xe đổ nên bị quân Yên bắt làm tù binh. Chỉ có họ
hàng Điền Đan nhờ có đầu trục xe bịt sắt cho nên trốn thoát, đi về hướng
Đông giữ đất Tức Mặc. Quân Yên chiêu hàng tất cả các thành của nước Tề,
chỉ còn Cử và Tức Mặc là chưa bị hạ.
Quân Yên nghe tin vua Tề ở thành Cử nên dồn tất cả binh lực đánh thành
Cử. Sau khi đã giết Dẫn Vương ở thành Cử, Trác Xỉ cố giữ thành chống lại
quân Yên. Quân Yên đánh một năm không lấy được, bèn đem quân về
hướng Đông vây Tức Mặc. Quan đại phu ở Tức Mặc ra giao chiến bị thua
và chết. Người trong thành cùng nhau tiến cử Điền Đan làm quan giữ
thành. Họ nói:
- Trong lúc đánh nhau ở An Bình, họ hàng Điền Đan nhờ có trục xe bằng
sắt nên được sống cả. Ông ta thông thạo binh pháp.
Cho nên họ lập Điền Đan làm tướng quân, coi thành Tức Mặc để chống lại
quân Yên.
2. Ít lâu sau, Yên Chiêu Vương chết (năm 279 trước Công nguyên), Huệ
Vương lên ngôi, có hiềm khích với Nhạc Nghị. Điền Đan nghe tin ấy bèn
tung phản gián vào nước Yên, phao lên: “ Vua Tề đã chết, nước Tề chỉ còn
hai thành nữa không lấy được mà thôi. Nhạc Nghị sợ bị giết nên không
dám về, ông ta mượn tiếng đánh Tề, nhưng thực ra là muốn kết hợp binh
lực, ngoảnh mặt về hướng Nam làm vua đất Tề. Người Tề chưa theo, vì
vậy, ông ta đánh Tức Mặc không ráo riết để cho họ theo mình. Người Tề
