Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
Trương Nhĩ, Trần Dư liệt truyện
T rương Nhĩ, người thành Đại Lương, lúc nhỏ làm tân khách ở nhà công tử
nước Ngụy là Vô Kỵ. Trương Nhĩ có lần trốn đi chơi Ngoại Hoàng. Ở
Ngoại Hoàng có người con gái nhà giàu rất đẹp, lấy một người chồng đầy
tớ tầm thường. Liền trốn chồng về nhà người khách của cha. Người khách
của cha cô vốn biết Trương Nhĩ, bèn nói với người con gái:
- Nếu cô muốn tìm người chồng tài giỏi thì hãy theo Trương Nhĩ!
Người con gái nghe theo. Sau đó người khách của chacô ta bèn giúp cô ta
bỏ đứt chồng và lấy Trương Nhĩ. Trương Nhĩ bây giờ thoát khỏi cảnh
nghèo, đi chơi. Nhà người con gái đối đãi chu cấp cho Trương Nhĩ rất hậu.
Trương Nhĩ nhờ thế có thể làm cho khách ở xa ngàn dặm đến nhà. Ông bèn
làm quan lệnh ở Ngoại Hoàng danh tiếng từ đó càng nổi.
Trần Dư cũng là người Đại Lương, thích Nho thuật,hay đi chơi đất Khổ
Hình ở Triệu. Có người giàu là họ Công Thừa gả con gái cho. ông ta cũng
biết Trần Dư không phải là con người tầm thường. Dư ít tuổi, xem Trương
Nhĩ như cha, hai người làm bạn sống chết có nhau.
Khi nhà Tần diệt Đại Lương thì nhà Trương Nhĩ ở Ngoại Hoàng. Cao Tổ
lúc còn là kẻ áo vải thường hay đến làm du khách ở nhà Trương Nhĩ, ở đấy
mấy tháng. Khi nhà Tần đã diệt được nước Ngụy mấy năm, nghe tin hai
người này là hai danh sĩ ở Ngụy, bèn trao giải thưởng người nào bắt được
Trương Nhĩ thì thưởng ngàn lạng vàng, bắt được Trần Dư thì thưởng năm
trăm lạng. Trương Nhĩ, Trần Dư đổi tên họ cùng đến Trần làm người giữ
cổng làng để kiếm ăn. Hai người cãi nhau, viên lại trong làng đi qua, liền
lấy roi đánh Trần Dư. Trần Dư muốn đứng dậy. Trương Nhĩ dẫm vào gót
chân bảo Dư cứ chịu đòn đi. Viên lại ra đi,Trương Nhĩ bèn kéo Trần Dư
xuống gốc cây dâu mà trách, nói:
- Lúc đầu tôi nói với anh như thế nào? Nay mới bị một cái nhục mà muốn
giết viên lại sao?
Trần Dư cho là phải.
