Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
Lịch Sinh, Lục Giả Liệt Truyện
L
ịch Sinh tên là Tự Cơ người làng Cao Dương, huyện Trần Lưu. Thích
đọc sách, nhà nghèo không có nghề gì kiếm ăn, làm người coi cổng ở làng.
Nhưng những người tai mắt và hiền tài trong huyện không ai dám sai bảo
như đầy tớ. Người trong huyện đều gọi là người cuồng.
2. Đến khi Trần Thắng, Hạng Lương nổi lên, các tướng đi cướp đất qua
làng Cao Dương mấy chục người. Lịch Sinh hỏi các viên tướng thấy họ đều
là những người câu nệ, thích cái lễ vụn vặt, tự phụ, tự đắc, không thể nghe
những lời rộng lượng, Lịch Sinh bèn giấu mình thật kín. Về sau, nghe tin
Bái công cầm quân cướp đất ở ngoài thành Trân lưu. Kỵ sĩ ở dưới cờ Bái
Công trên là Thích là người ở trong làng Lịch Sinh. Bái Công thượng hỏi
những người hào kiệt và kẻ sĩ hiền tài trong làng xóm. Kỵ sĩ về, Lịch Sinh
gặp, nói:
- Tôi nghe nói Bái Công ngạo mạn, khinh người, có nhiều mưu lớn, đó
chính là người tôi muốn theo, nhưng không có ai tiến cử cho. Khi ông về
gặp Bái Công, nhờ ông nói giúp “Trong làng của tôi có Lịch Sinh, tuổi hơn
sáu mươi, cao tám thước. Người đời ai cũng bảo ông ta là anh cuồng. Ông
ta tự nói: “Ta không phải người cuồng”.
Kỵ sĩ nói:
- Bái Công không thích đạo Nho. Thấy những người khách nào đội mũi nhà
Nho đến Bái Công liền giật mũ đai vào trong. Khi nói với người ta thường
mắng nhiếc, không thể lấy tư cách nhà nho mà thuyết phục ông ta được.
Lịch Sinh nói:
- Ông cứ nói.
Kỵ sĩ lúc rỗi rãi nói lại đúng như lời Lịch Sinh đã dặn.
Bái Công đến Cao Dương dừng lại ở nhà trạm, sai người mời Lịch Sinh.
Lịch Sinh đến, vào yết kiến. Lúc bấy giờ, Bái Công đang ngồi xổm trên
giường, sai hai người con gái rửa chân để tiếp Lịch Sinh. Lịch Sinh vào chỉ
vái dài mà không lạy, nói:
