SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 606

hỏi:
- Tiên sinh chê ít sao?
Khôn nói:
Đâu dám thế !
Vua nói:
- Thế cười là muốn nói gì?
- Sáng nay thần từ phương Đông lại đây. Thấy bên đường có kẻ cầu thần
ruộng, đem bày một chén rượu, một chân giò mà khấn: “Ruộng cao đầy
thúng ruộng thấp đầy xe! Ngũ cốc được lớn, đầy nhà ê hề!”. Thần thấy nó
đưa lễ thì ít mà lòng mong thì quá nhiều cho nên cười.
Tề Uy Vương liền cho đem thêm một nghìn cân vàng, mười đôi ngọc bích
trắng, trăm cỗ xe bốn ngựa. Khôn từ biệt ra đi. Sang Triệu, vua Triệu cho
sang một nghìn cỗ xe bọc da, mười vạn quân tinh nhuệ. Vua Sở nghe tin
đang đêm rút quân về. Uy Vương cả mừng, đặt tiệc ở hậu cung, mời Khôn,
cho uống rượu, hỏi:
- Tiên sinh uống được bao nhiêu rượu thì say?
Khôn đáp:
- Thần uống một đấu cũng say, một hộc(4) cũng say.
Uy vương nói:
- Tiên sinh uống một đấu đã say thì uống thế nào được một hộc? Tiên sinh
có thể cho biết tại sao lại nói như vậy không?
Khôn nói:
- Nếu cho rượu uống trước mặt đại vương, có quan chấp pháp đứng bên
cạnh, quan ngự sử(5) nấp sau lưng thì Khôn sợ hãi cúi đầu mà uống, chỉ
mới một đấu đã say. Nếu cha mẹ có khách Quý, Khôn vén áo khom lưng
hầu rượu ở trước mặt, thỉnh thoảng ban cho mấy giọt rượu thừa, lại phải
bưng chén chúc thọ, phải đứng lên hầu rượu luôn, như thế chỉ mới hai đấu
đã say. Còn nếu bạn bè chơi bời lâu ngày không gặp nhau, bỗng nhiên gặp
gỡ, mừng rỡ kể chuyện cũ, đem chuyện riêng ra nói cùng nhau, như thế có
thể uống được năm sáu đấu là say. Nhưng đến như ngày hội ở nhà quê, trai
gái ngồi lẫn lộn, mời rượu dằng dai, đánh bạc, ném hồ, kéo nhau tụm năm
tụm ba, nắm tay cũng không ai phạt, mắt nhìn nhau cũng không ai cấm.