quan tâm đến Diệm đang muốn cải tổ hệ thống quan lại suy đồi và thuyết
phục người Pháp cho triều đình tự chủ hơn để cai trị đất nước với đám viên
chức có hiệu quả, trong sạch. Người Pháp từ chối thay đổi bất cứ điều gì về
nguyên trạng họ đã hoàn toàn hài lòng. Bảo Đại bèn quên ngay những cải
cách để lao vào hưởng lạc. Điều đó kéo theo việc Diệm từ chức, nổi tiếng
về sự thiếu mềm dẻo mà bởi nó thời niên thiếu ông thường bị bố đánh.
Trong 21 năm tiếp đó, ông không giữ một vị trí xã hội nào hoặc một
công việc hưởng lương nào. Cho đến những năm cuối của Thế chiến thứ
hai, ông sống bằng lợi tức tài sản khiêm tốn của gia đình, dành thời gian đi
săn, cưới ngựa, chụp ảnh và chăm nom vườn hồng. Ông vẫn sống độc thân,
đi lễ, sáng nào cũng cầu nguyện, viết và nói về chính trị nhưng không bao
giờ tham gia một hoạt động nào. Những đảo lộn của Thế chiến thứ hai đưa
ông trở lại con đường chính trị nhưng vẫn ở ngoài rìa. Ông mặc cả với
người Nhật không có hiệu quả để làm thủ tướng chính trị bù nhìn Bảo Đại,
trốn tránh Việt Minh đã bắt và cầm tù ông, từ chối đề nghị của Hồ Chí
Minh vào trong chính phủ liên hợp và trở lại trốn tránh. Ông lại mặc cả
không có kết quả với Bảo Đại và người Pháp, cuối cùng đi sống lưu vong
năm 1950, lúc đầu ở Hoa Kỳ rồi Bỉ và Pháp vì ông sợ Việt Minh mà người
Pháp từ chối bảo vệ ông. Hai mươi mốt năm chờ đợi càng thể hiện những
đặc điểm trong tính cách của ông, cố chấp và bó mình vào tầm nhìn phản
động của một quá khứ đế chế chưa bao giờ có ở Việt Nam, trừ một nhóm
nhỏ những người quốc gia chống chính quyền, ông ngày càng chìm vào
quên lãng cho đến khi Hoa Kỳ kéo ông ra vào năm 1954.
Ngô Đình Nhu, người em trẻ nhất của Diệm được bổ nhiệm làm cố vấn
tổng thống. Đây là một tri thức có tư tưởng thanh trừng, mảnh mai, cao ráo
hơn Diệm vốn béo tròn, bước đi như vịt. Ông ta ham thích quyền lực và
mưu mô đôi khi gần như mê mệt. Ngoài việc hút thuốc điếu nhiều như anh,
ông còn thường xuyên hút thuốc phiện. Làn da ông có màu vàng đặc biệt
mà người Việt Nam xác định là đặc điểm của những người nghiện. Người
ta nói, nếu chích da ông, thuốc phiện sẽ tóe ra. Nhưng không ai dám liều
chích da của Nhu. Ông là lực lượng mạnh thứ hai trong nước nhờ 13 tổ
chức thông tin và cảnh sát ông tạo dựng và giám sát để bảo vệ gia đình.