IV
SỰ CHỐNG ĐỐI
Không thể chấp nhận sự thua trận. Anh là trung tá quân đội Hoa Kỳ. Dù
chỉ là một cố vấn không có quyền chỉ huy, cuộc chiến tranh này đã trở
thành của anh và anh đã gắn chặt mình vào đó nên không thể đánh mất nó.
Lòng tự ái cá nhân, niềm tự hào về sự lớn mạnh của đất nước anh và ưu thế
của nó trên thế giới bị đạp xuống chân làm anh không chịu đựng nổi. Trận
ấp Bắc quyết định cho cuộc cách mạng Việt Nam ở miền Nam nhưng cũng
có nghĩa quyết định với John Vann. Nó hối thúc anh theo hướng anh đã
khởi đầu một cách tuần tự. Anh sẽ đi gặp Harkins ở Sài Gòn để thuyết phục
và nếu Harkins không nghe theo, anh sẽ vượt qua đầu ông ta để xác định
chắc chắn với những nhân vật quân sự chính trị cao nhất của Washington,
chỉ có một thái độ duy nhất tránh cho Hoa Kỳ thất bại ở Việt Nam : thay
đổi chiến lược và buộc Sài Gòn chấp nhận anh và những sĩ quan Hoa Kỳ
khác trên đất này nắm quyền chỉ đạo các cuộc hành quân. Vô tình Harkins
đang chuẩn bị một thảm họa cho người Mỹ và những người Việt Nam đã
chọn trận tuyến cho họ. Vann nhận thức được những khởi đầu của kết thúc
bi thảm ấy hơn bất cứ ai ở Việt Nam thời kỳ ấy và quyết định phải làm gì
để tránh kết thúc ấy. Đây là một việc làm đầy tham vọng đối với một trung
tá bình thường. Nhưng anh không nhận thấy từ đầu mà thể hiện thực tế qua
các sự kiện. Anh sẵn sàng vi phạm những qui định của quân đội buộc phải
tôn trọng nếu để thay đổi đường lối và chiến thắng trong cuộc chiến tranh.
Người ta có sự chứng minh ngay sau trận đánh khi anh không giấu giếm
nỗi giận dữ và mức độ thảm họa với các nhà báo mà anh quen biết.
Vào tháng Giêng năm 1963, trong lúc quân đội Mỹ có mặt ở Việt Nam,
không tính đến hàng trăm nghìn binh lính như sau năm 1965, báo chí nước
ngoài không có hàng trăm phóng viên mọi giới và mọi dân tộc, báo viết,
truyền hình, truyền thanh, quay phim, nhiếp ảnh và những người cuồng tín
khác đối với chiến tranh tự nhận là những phóng viên địa phương sau này
