cũng không lên đến ban tham mưu của Harkins vì lý do ấy. Người ta cảm
thấy một cảm giác lạ lùng về sự so sánh của đại tá Đồng giữa những gì xảy
ra hiện tại với cuộc chiến tranh Pháp Việt. Giữa những năm 1949 và 1950,
trong lúc tướng Giáp chuyển những đơn vị Việt Minh đầu tiên lên các sư
đoàn đầy đủ quân số, gây ra cuộc tàn sát trên đường số 4 và sự thất bại ở
Điện Biên Phủ, bộ chỉ huy cấp cao của Pháp cũng chế diễu những báo cáo
báo hiệu sự ra đời của một Việt Minh có thể đương đầu với quân đội họ.
Chúng tôi chỉnh sửa, bổ sung những thông tin ấy với các nguồn tài liệu
Mỹ và Việt Nam khác. Halberstam đến chủng viện trao đổi với nhiều đại úy
chứng kiến được những đổi thay ở vùng đồng bằng. Người của CIA và Cơ
quan phát triển kiểm tra chương trùnh “ấp chiến lược “tỏ ra thật thà hơn.
Việt cộng bắt đầu phá hủy có hệ thống những trại giam giữ đáng xấu hổ.
Chiến thuật của họ là tiêu diệt các đồn tiền tiêu của đội tự về dù ở trong hay
bên cạnh các ấp. Lần lượt cảnh sát bị tước vũ khí hoặc bị đập tan hoặc tự
bộc lộ điều từ trước tới nay những người nổi dậy bí mật vẫn làm. Nông dân
được thông báo tự do trở về nguyên quán. Khi đi họ mang theo những tấm
tôn để lợp lại nhà của họ. Nếu chính quyền Sài Gòn thiếu tôn, buộc họ
dùng rạ, cán bộ Việt cộng vận động họ phá hủy trước khi đi để nhà không ở
được nữa. Họ cũng cắt dây thép gai (những loại “mì que Mỹ “như một số
người bỡn cợt ở Sài Gòn gọi ), chặt ra từng đoạn nhỏ sau dùng làm tạc đạn
hoặc những bẫy nổ. Tất cả những việc làm ấy có một ý nghĩa tâm lý :
chứng minh tận mắt đường lối của Hồ Chí Minh chiến thắng kế hoạch do
Mỹ và những đồng lõa Việt Nam xây dựng.
Ngày 15 tháng Tám năm 1963, năm tuần lễ sau thất bại của Vann ở Lầu
Năm Góc, một bài báo nêu lại những nhận định của anh về cuộc chiến
tranh trên trang đầu tờ NEW YORK TIMES ký tên Halberstam. Anh này
không ngại tuyên bố thẳng thừng Việt cộng đang thắng trận : anh biết các
tổng biên tập ở New York đã sợ hãi vì những bài viết của anh. Một sự
khẳng định rõ ràng như vậy càng kích thích họ hơn việc từ chối không in
với lý do ý kiến chủ quan. Tiêu đề bài báo là “Quân đỏ Việt Nam mở rộng
địa bàn ở những vùng chủ yếu”.
