làm ở Sư đoàn 7. Anh giới hạn những cuộc phiêu lưu của mình ở những
chuyến đi Sài Gòn và tỏ ra gương mẫu về đạo đức trong tỉnh. Đối với anh,
một người Mỹ nhận đút lót để cho phép lấy cắp tài sản của Nhà nước thời
chiến thì thật ghê tởm. Anh bực tức về hành động của người đồng hương và
của người thầu đã lợi dụng sự yếu hèn của anh này.
Lòng tham lam phá hoại những chương trùnh bình định ghê gớm hơn
việc lấy cắp đơn thuần. Những trường tiểu học của các ấp do Phái đoàn tài
trợ làm hài lòng những người nông dân vốn mong con cái được đi học. Khi
người thầu ở Hậu Nghĩa xây dựng một trường học, anh ta bớt xén mọi thứ.
Bàn ghế cung cấp chất lượng kém đến mức không dùng được một năm.
Viên chức của AID nhắm mắt trước những vấn đề ấy, các tỉnh trưởng,
huyện trưởng không để tâm đến sự gian dối vì người thầu tất nhiên đã mua
chuộc họ. Các viên chức ở tỉnh không ít đòi hỏi những công trình ấy vì mỗi
lần xây dựng là mỗi lần nâng cao được mức thuế. Vann muốn áp dụng
những mục đích ban đầu của chương trình và để cho nông dân chọn lựa
những việc mong muốn, hẳn phải là một trường học hoặc bệnh viện. Rồi
người ta cung cấp vật liệu để họ tự xây dựng. Như vậy, họ sẽ giữ gìn tài sản
của mình và ngăn ngừa du kích phá hủy. Các viên chức tỉnh chống đối quan
điểm ấy vì họ không được lợi lộc gì.
Việt cộng là khách hàng lớn nhất của sự tha hóa vì đưa lại cho họ nhiều
lợi nhuận. Người Mỹ đã đưa ra một chương trình “Kiểm soát các nguồn lợi
và dân chúng” để hạn chế phong trào của những người cảm tình với du kích
và cản trở Việt cộng kiếm được thuốc men và những vật dụng cần thiết
khác. Những người Mỹ mới đến miền Nam Việt Nam chấp nhận sự phức
tạp kỳ lạ về những luật, những qui định của Sài Gòn do ảnh hưởng của nền
thuộc địa Pháp. Họ không hiểu mỗi khoản cho phép và mỗi khoản cấm chỉ
là căn cứ thêm vào sự tha hóa. Những qui định trong khuôn khổ chương
trình càng kích thích nâng giá hàng lậu. Quân du kích không chỉ mua
những sản phẩm bị cấm như thuốc kháng sinh, dụng cụ phẫu thuật hoặc pin
cho ngòi nổ mìn. Họ mua lậu những mặt hàng người Mỹ quên đưa vào
danh sách như chứng minh thư giả, giấy thông hành cho những điệp viên
