VII
GIAI ĐOẠN CUỐI CÙNG
Ngày mồng 3 tháng Tám năm 1965, lần đầu tiên hình ảnh lính thủy đánh
bộ cầm đuốc đốt nhiều ấp Việt Nam ở vùng Đà Nẵng được hãng CBS đưa
lên truyền hình. Hàng triệu người Mỹ choáng váng thấy rõ khi nhìn lên vô
tuyến truyền hình. Vann viết thư cho Bob York “Nếu đường lối chính trị
của chúng ta là như thế, tôi không muốn tham gia một vụ việc nào. Tôi chờ
Lodge sang và chỉ phương hướng cho chúng ta”.
Khoảng một năm sau, John Vann có dịp rới Việt Nam . Người ta giao cho
anh vị trí chỉ huy Sư đoàn châu Á trong nhóm của McNamara ở Lầu Năm
Góc. Dan Ellsberg đã can thiệp và McNamara chấp nhận. Trách nhiệm này
có tương lai và tạo điều kiện cho anh gia nhập thành phần tinh hoa trí thức
và quân sự. Sau tháng Tám năm 1965, Hải quân cố làm dư luận im lặng về
những vụ đốt nhà dân. Nhưng Westmoreland và phần đông các tướng khác
tỏ ra đại lượng hơn. Những cuộc hành quân “Zippo”, tên chiếc bật lửa nổi
tiếng của lính Mỹ, ở những thôn ấp Việt Nam trở thành quen thuộc đến nỗi
khán giả truyền hình ở Hoa Kỳ cũng không phẫn uất nữa. Vann không nói
về việc ấy trong những bức thư gửi York. Anh không đi Lầu Năm Góc
nhưng dùng đề nghị người ta đề bạt anh để đảm bảo việc bổ dụng anh vào
vị trí anh khao khát : giám đốc bình định trong vùng Quân đoàn 3.
Ellsberg chiếm vị trí của Ramsey trong cuộc sống của Vann và họ trở
thành bạn thân. Vann và Ellsberg là một đôi đặc biệt, hai người phức tạp,
đến từ hai thế giới khác nhau , tìm sự bổ sung cần thiết ở nhau. Lúc
Ellsberg mới 5 tuổi, mẹ anh quyết định anh sẽ là một nhạc sĩ dương cầm vĩ
đại. Bà bắt anh tập 4 giờ mỗi ngày sau khi đi học vềm ngày thứ bảy tập 8
giờ. Để anh không làm hỏng đôi bàn tay, bà cấm anh chơi thể thao. Nếu
thấy anh đang đọc sách bà lấy sách giấu đi để ngăn cản anh quan tâm đến
điều gì khác ngoài âm nhạc. Bố anh, người Do Thái gốc Nga, là một kỹ sư
kiếm ống vất vả, lúc đầu ở Chicago, nơi sinh ra Dan rồi sau ở Detroit. Khi
