Dan 15 tuổi, bố anh ngủ gật khi lái xe gây tai nạn. Ellsberg chấn thương ở
đầu, hôn mê 36 tiếng đồng hồ và gãy đầu gối. Bố anh bị thương nhẹ nhưng
mẹ và chị bị chết vì sự cố đó. Ellsberg theo chế độ mẹ đặt ra cho trong một
thời gian ngắn rồi bỏ hẳn dương cầm. Sau này khi trở thành nổi tiếng, trong
WHO’S WHO, anh đã bỏ sót điều bí mật : mẹ anh không có tên trong đó.
Anh vào trường Havard năm 1948, năm chiến tranh lạnh trở thành một
thực tế âm u với Đảng cộng sản Tiệp Khắc nắm quyền ở Praha và sự phong
tỏa Berlin của Stalin. Thời kỳ ấy, Havard là đặc ân mà những trí thức có
tham vọng bắt đầu bằng đại học là một phương tiện đạt chức vụ cao trong
một nước Mỹ mới. Chiến tranh thế giới lần thứ hai hướng họ trở thành viên
chức chính phủ. Chiến tranh lạnh càng khuyến khích nó, những người trí
thức hiểu họ có thể đem lại những hiểu biết và tầm nhìn mà các luật gia,
các chủ ngân hàng và những doanh nhân cho đến lúc đố độc quyền chiếm
các chức vụ cao đang thiếu hụt. Nhà sử học Arthur Schlesinger và nhà kinh
tế học John Kenneth Galbraith, sau này cả hai hợp tác với Kennedy, là giáo
sư ở Havard. McGeorge Bundy là người tốt nghiệp an ninh quốc gia, lúc
đầu là cố vấn cho Kennedy rồi cho Lyndon Johnson, cũng chuẩn bị dạy ở
đấy. Người trí thức sau này vượt những người ngang hàng, Henry
Kissenger chậm học vì đăng lính trong Thế chiến thứ hai, là sinh viên năm
thứ ba ở Havard khi Ellsberg vào đấy với những nghiên cứu xuất sắc về
kinh tế. Sau một năm ở trường Hoàng gia Cambridge Anh, Ellsberg quyết
định làm rạng rỡ tên tuổi mình trong một ngày mới.
Trong môi trường đó, anh không cần phải thể hiện những khả năng về
quân sự. Anh có thể thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong sáu tháng trong quân
đội để rồi chuyển qua dự bị. Thay vì điều đó, anh chọn đăng ký Hải quân
hai năm và tập luyện xuất sắc tất cả các môn. Để nổi lên là người bắn súng
cỡ 45 loại ưu cả hai tay, anh rèn luyện đôi bàn tay và cánh tay người chơi
dương cầm bằng cách vừa đọc sách vừa cầm vật nặng đưa lên không trong
nhiều giờ liền. Người ta nói với anh kim hỏa súng cỡ 45 có thể đẩy một
chiếc bút chì bỏ vào nòng rỗng đi cách mấy mét. Ellsberg vẽ một vòng tròn
trên tường và tập ngắm tất cả các đêm. Anh học bấm cò súng thật nhẹ để
súng tuyệt đối không chệch đường bắn. Những trung úy khác của Sư đoàn
