Vann rất yêu mến Komer và tình cảm đối với ông không ngừng phát triển
nhưng cuối mùa hè năm 1967, anh viết cho Ellsberg “Komer làm tôi thất
vọng nhiều”. Ellsberg trở về công ty Rand vào cuối tháng Năm , do bị bệnh
gan, tránh khỏi bị chết hoặc bị thương. Anh thất vọng vì không thuyết phục
được người nào có thẩm quyền áp dụng những biện pháp căn bản mà Vann
và anh cho là cần thiết. Ngoài ra, anh cũng thất vọng vì những thất bại liên
tiếp trong cuộc sống riêng tư. Vết thương về vụ ly dị nặng nề thêm vì sự
phức tạp và không thành công trong một cuộc phiêu lưu với một người đàn
bà lai Âu Á, tình nhân của một chủ nhà hàng người xứ Corse ở Sài Gòn .
Cũng như vậy với một nữ phóng viên, Patricia Marx, vì họ cãi nhau về
cuộc chiến tranh mà Patricia chống đối. Ellsberg suy sụp đến mức cuối năm
1966 anh dự định tình nguyện vào bộ binh để tham gia chiến đấu ở miền
Bắc. Bệnh gan đã hạ anh trước khi một viên đạn làm việc đó. Nhưng không
vì thế mà anh bỏ rới chiến tranh . Khi đã hồi phục sức khỏe, anh lại muốn
nghiên cứu về Việt Nam ở Công ty Rand, gây ảnh hưởng về con đường
chính trị dựa vào những giác thư và trao đổi với hệ thống bạn bè, quan hệ
anh đã có trong giới cao cấp ở Washington.
Việc bổ nhiệm Vann làm lãnh đạo cơ quan CORDS ở Quân đoàn 3 như
một sự kích thích đối với anh, tan biến rất nhanh trong mùa hè năm 1967.
Thực tế tấn công anh về mọi phía. Quân đội Nam Việt Nam không làm
được vai trò bảo vệ các đội bình định ở các ấp. Các lực lượng địa phương
và cảnh sát vẫn thảm hại mặc dù được Vann huấn luyện. Những người Việt
được anh tuyển chọn và huấn luyện phần nhiều là những kẻ cơ hội hoặc
không ra gì tình nguyện tham gia để tránh vào quân đội. Và cho dù những
đội quân bình định có gồm những người chống cộng cuồng tìn hoặc những
ông thánh đi nữa, họ cũng không thể bù đắp được thiệt hại do phần lớn các
huyện, tỉnh trưởng mà họ phải theo lệnh gây ra.
Vấn đề với Komer đến từ chỗ, tất cả những khái niệm quản lý đập vào
mắt mà ông học được ở Havard tự chúng đã có hiệu quả. Ông không thấy
những hạn chế của nó. Mặc dù rất thông minh, không bảo thủ, ông cũng
nghĩ về ảo tưởng “trọng lượng của vũ khí và khối đông người”. Tháng Hai
năm 1967, sau một trong những đợt đi kiểm tra đầu tiên của ông ở Việt
