CHƯƠNG X
NƯỚC NGA VÀ HEARTLAND
A
lexander Solzhenitsyn mở đầu cuốn tiểu thuyết sử thi của
mình về Thế chiến I, tháng Tám năm 1914, với một khúc thơ ca ngợi
về dãy núi Caucasus, mà: “Các đỉnh núi trắng sáng rực rỡ của nó
nổi cao lên dường như thật gần, với những đường nét phản chiếu
màu xanh tối […]. Chúng dựng đứng lên trông thật cao lớn trong thế
giới những vật thể nhỏ bé của con người, thật tự nhiên một cách kỳ
diệu trong thế giới của những gì được chế tác, mà ngay cả khi tất cả
những con người từng sống trong các thiên niên kỷ đã qua dang
rộng vòng tay đến mức tối đa và đem tất cả những thứ họ đã từng
tạo ra được trong mọi thời đại… chất tất cả lên thành những đống
lớn, họ cũng không bao giờ có thể cơi lên được một dãy núi kỳ diệu
như Caucasus.” Solzhenitsyn tiếp tục dòng cảm hứng này bằng
cách viết về những “bãi tuyết rộng lớn”, “vách đá trần cheo leo”,
“những rãnh sâu và dẻo sườn đá,” và “những chấn đoạn phủ đầy
hơi nước khó lòng phân biệt được với những đám mây thực thụ.”
Trong suốt thời gian lịch sử, Caucasus đã gây cho người Nga,
đặc biệt là trong đám những người dân tộc chủ nghĩa cuồng nhiệt
kiểu Solzhenitsyn, nỗi kinh hãi và sự tôn thờ. Chính trong dải đất
dốc đứng, hiểm trở, rộng 1.200 km, nằm kẹp giữa Biển Đen và biển
Caspi, với những đỉnh cao tới 5.600 m này, châu Âu mờ dần và bắt
