Tôi cũng như nhiều tướng lĩnh khác, chúng tôi thấy những nhận xét
trong mệnh lệnh phần nào có tính chất gay gắt và dứt khoát, nhưng tình
hình rất nghiêm trọng và đáng lo âu buộc phải làm như thế.
Trong mệnh lệnh đó, điều mà chúng tôi chú ý trước tiên là nội dung xã
hội và đạo đức của nó. Nó làm cho người ta chú ý đến vì tính chất nghiêm
khắc của sự thật, tính chất thẳng thắn, chân thực trong cách nói của bộ
trưởng Bộ dân ủy quốc phòng và Tổng tư lệnh tối cao I. V. Xta-lin với bộ
đội Liên Xô, kể từ chiến sĩ cho đến tư lệnh tập đoàn quân. Khi đọc nó, mỗi
người chúng tôi đều suy nghĩ về điều là mình đã cống hiến hết sức cho cuộc
đấu tranh chưa.
Chúng tôi ý thức rằng tính chất gay gắt và dứt khoát của những đòi hỏi
nêu ra trong mệnh lệnh là nhân danh Tổ quốc nhân dân, và điều quan trọng
không phải là những biện pháp trừng phạt nào sẽ được đưa ra áp dụng, cho
dù điều đó có ý nghĩa đi chăng nữa, mà là mệnh lệnh đã đề cao ý thức trách
nhiệm của các chiến sĩ về vận mệnh của Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của
mình.
Nhưng tôi trở lại trình bày tình hình chiến sự. Sau khi chiếm được Ni-
giơ-ne - Tsi-rơ-xcai-a, quân địch không thể phát huy được thắng lợi. Tập
đoàn quân 6 của Đức không đủ lực lượng, và các đơn vị của nó buộc phải
tạm thời chuyển sang phòng ngự. Để hoàn thành chiến dịch, bộ chỉ huy
phát-xít Đức không còn cách nào hơn là hết sức vội vã tăng cường cho tập
đoàn quân 6, đồng thời chuyển mục tiêu của tập đoàn quân xe tăng 4 từ
hướng Bắc Cáp-ca-dơ sang hướng Xta-lin-grát. Nhiệm vụ đặt ra cho tập
đoàn quân xe tăng 4 này là đánh vào thành phố từ phía Nam men theo
đường xe lửa từ Cô-ten-ni-cô-vô.
Cuộc tiến công này bắt đầu ngày 31 tháng Bảy. Mặc dầu có lực lượng
đông hơn, tập đoàn quân xe tăng 4 đã bị thiệt hại nặng và không thể thực
hiện được ý đồ. Làm được như vậy, một phần quan trọng là nhờ bộ tư lệnh
