đoàn cảnh giới, sư đoàn dự bị và sư đoàn “ngoại quốc” (68), mà sức chiến
đấu đã sút kém rõ rệt.
Tinh thần chiến đấu và trình độ huấn luyện ngay cả của các sư đoàn xe
tăng cũng giảm sút, điều này thể hiện rất rõ trong bản báo cáo ngày 9 tháng
Ba năm 1943 của Gu-đê-ri-an, tướng thanh tra bộ đội thiết giáp - xe tăng
Đức: “Tiếc rằng hiện giờ, chúng ta không còn một sư đoàn nào có đầy đủ
sức chiến đấu”.
Rõ ràng lực lượng hiện có của bọn phát-xít không đủ để tiến hành một
cuộc tiến công lớn, dù chỉ là trên một hướng chiến lược. Và khi bọn phát-xít
Hít-le phải vạch ra phương châm chiến lược tiếp theo cho chiến tranh và đề
ra kế hoạch tác chiến cụ thể cho mùa hè năm 1943 thì chúng không thể
ngay lập tức giải quyết được vấn đề phức tạp đó. Trong hàng ngũ tướng lĩnh
của quân đội phát-xít Đức không những không có sự thống nhất ý kiến, mà
nói chung còn xảy ra những sự bất đồng trầm trọng.
Vậy địch đã nêu lên những phương án hành động như thế nào và kế
hoạch chiến lược cuối cùng của Đức để tiếp tục tiến hành chiến tranh ở mặt
trận phía Đông ra sao? Trong thời gian ấy, tất nhiên, Bộ Tổng tư lệnh tối
cao Liên Xô không biết tỉ mỉ tất cả những điều đó, nhưng cũng đã dự kiến
nhiều điều và đoán đúng được nhiều điều, dựa vào những tin tức của các cơ
quan tình báo cũng như căn cứ vào việc phân tích các sự kiện xảy ra.
Những tài liệu mà chúng ta có trong tay cho thấy rõ đầy đủ cách thức
chuẩn bị cuộc tiến công mới của quân đội Đức trên mặt trận Xô - Đức. Mặc
dù có nhiều ý kiền bất đồng và tranh cãi nhau, các kế hoạch của bộ chỉ huy
Đức chung quy lại vẫn là nhằm làm suy yếu một cách quyết định sức mạnh
của cuộc tiến công mà chúng dự đoán bộ đội Liên Xô sẽ mở vào mùa hè,
sau đó chúng sẽ triển khai tiến công thắng lợi về phía Đông, giành quyền
chủ động chiến lược từ tay bộ chỉ huy Liên Xô và xoay ngược tình hình
chiến tranh có lợi cho chúng.
