Nhờ việc cải tổ bộ máy trung ương thực hiện trong mùa hè và mùa thu
năm 1941, nên đã cải tiền khá nhiều công tác lãnh đạo các Lực lượng vũ
trang, công tác xây dựng và cung cấp của nó. Bộ Tổng tham mưu không
còn phải trực tiếp tham gia vào công việc xây dựng và trang bị bộ đội của
Hồng quân, không còn phải quản lý hậu cần của các Lực lượng vũ trang
(chỉ còn giữ lại quyền kiểm tra), nên đã có thể tập trung chú ý chủ yếu vào
việc ra sức giúp Bộ Tổng tư lệnh tối cao trong việc giải quyết các vấn đề
chiến dịch - chiến lược. Nhưng việc đó cũng gây ra một số vàn đề mà sau
này tôi sẽ nói tới.
Việc cải tổ về mặt tổ chức còn có liên quan đến quân đội đang chiến
đấu. Bộ Tổng tham mưu phải tiến hành công tác để chia nhỏ các phương
diện quân. Đó là do một số nguyên nhân gây nên, trong đó là việc mở rộng
quy mô đấu tranh vũ trang và xuất hiện những hướng chiến dịch mới. Cần
phải làm cho cơ quan chỉ huy phương diện quân trở nên linh hoạt và cơ
động hơn. Chiến tranh làm cho sự lãnh đạo tác chiến trở nên phức tạp hơn,
và chúng ta phải chấn chỉnh lại cho hợp với hoàn cảnh ấy. Việc chia nhỏ các
phương diện quân được tiến hành trong suốt nửa cuối năm 1941.
Đại bản doanh và Bộ Tổng tham mưu cũng đã bắt buộc phải dùng một
biện pháp có tính chất tạm thời là giải thể khâu quân đoàn. Chúng tôi phải
làm điều đó vì không thể bổ sung nhanh chóng được cho số tổn thất về cán
bộ chỉ huy. Vì lúc đó thiếu người để thành lập các cơ quan chỉ huy quân
đoàn, do đó, các cơ quan này không được bổ sung đủ biên chế nên không
thể nào thực hiện được chức năng của mình là lãnh đạo có hiệu quả các đơn
vị và binh đoàn được, đến cuối năm 1941 chỉ còn lại 6 bộ chỉ huy quân
đoàn, do có một số cán bộ chỉ huy và cán bộ chính trị được rút ra nên đã bổ
sung được một phần nào cho các bộ tham mưu tập đoàn quân và bộ chỉ huy
sư đoàn.
Cũng phải xem xét lại cơ cấu tổ chức của các sư đoàn nữa. Hồi đó,
những nguồn dự trữ vật chất bị hạn chế đã bắt buộc chúng tôi phải rút bớt