Trong chuyện của Homer thần linh giữ vai trò đáng kể. Vì thế, dù không
muốn cũng phải nói sơ qua, phần vì hiểu độc giả quen với nhân vật trần thế
hơn nhân vật siêu nhiên, phần vì vấn đề quá phức tạp chẳng thể bàn trong
phạm vi nhỏ hẹp. Tuy nhiên, xin tóm tắt mấy chủ điểm:
- Đồng hình, đồng tính với thế nhân, thần linh của Homer là đàn ông, đàn
bà, tất cả đều bất tử, tài năng vượt xa thế nhân, song như thế nhân cũng
buồn vui, cũng giận hờn, cũng ham muốn, do vậy có thể bị trêu chọc, trừng
phạt, cưng nựng, mắng mỏ, lôi cuốn, chê bai, đề cao, hạ thấp. Là hàng bất
tử, họ cũng có thể tiêu biểu hình bóng cảm xúc hay hoạt động dưới trần
gian. Ares bất tử, Ares là con Chúa tể, Ares bảo trợ, che chở thành Troa,
Ares là nhân vật tàn bạo, phách lối. Ares cũng là chiến tranh, và vì là chiến
tranh Ares là sức mạnh, là sự kiện, song không là nhân vật. Khi tỏ lời trách
Aphrodite đã lôi kéo mình bỏ nhà theo thanh niên không xứng đáng tới
thành Troa, Helen làm hai việc cùng một lúc: thứ nhất, kêu gọi thần linh đã
khiến mình làm theo ý nghĩ đó; thứ nhì, nói với mình, với thực thể mẫn cảm
đã khiến nàng cư xử theo cung cách mà đầu óc mẫn nhuệ của nàng coi là
dại dột, ngu đần.
Trong liên hệ với thế nhân, thần linh có quyền tuyệt đối. Chúa tể có thể
bị thần linh qua mặt. Thần linh quyền uy hơn hết trong đám là Chúa tể, ông
muốn làm gì tùy ý, song thường tự chế vì sợ mang tiếng lỗ mãng. Chúa tể
không bị định mệnh chi phối. Lúc phản đối vì ông có ý định cứu vớt thành
Troa hoặc cứu sống Sarpedon, chống lại định mệnh, Hera nói bóng gió ông
có thể làm cả hai việc nếu muốn. Đưa số phận lên bàn cân, việc làm có vẻ
khách quan (8.69, 22.209), là nghi thức tiêu biểu thái độ hòa giải với quan
điểm khác biệt.
- Ta không rõ Homer quan niệm thần linh như thế nào, thần linh đối với
ông tối thượng ra sao; ta cũng không rõ ông quan niệm thần linh theo
truyền thống hay thần linh theo khán giả. Tuy nhiên, ta biết trong khi thuật
chuyện, với ông thần linh hữu dụng vô cùng. Thần linh có thể thay đổi biến
sự, hòa giải những mâu thuẫn hầu như bất khả, cứu vớt thế nhân cần cứu
vớt. Điều duy nhất thần-linh-như-thế-nhân của Homer không làm ấy là thay
