Giới thiệu tác phẩm
Người Hy-lạp tin Homer là tác giả thi tập Iliad. Bên ngoài không biết gì
về con người, cuộc đời và tác phẩm. Có người tin, có người không tin. Dẫu
vậy đa số cho rằng ông chào đời trên đảo Chios phía đông biển Aegean, nơi
người Hy-lạp sinh sống, và thời gian ông tại thế theo học giả thời nay
dường như vào khoảng năm 750-700 TCN, hoặc xa hơn. Người Hy-lạp
cũng tin ông là tác giả trường ca Odyssêy.
Tin hay không tùy ý. Song trải qua ba ngàn năm, lúc trái đất còn sơ khai,
khi con người nhiều nơi còn man rợ, qua thử thách cay nghiệt của thời gian,
qua sàng lọc chi li của nghệ cảm, khắp nơi trên thế giới, sau khi đi vào,
không ai ngớt ca ngợi, thầm hiểu hoặc tuyên bố tác giả là thi sĩ thiên tài, thi
phẩm là bông hoa ngát hương bất tử.
Nói về ông cuối thế kỷ XVI văn hào Pháp Michel de Montaigne viết:
“Tác giả duy nhất trên thế giới không bao giờ khiến người đọc bực bội,
chán ngán.” Đầu thế kỷ XX thi sĩ tùy bút gia Pháp Charles Péguy nói: “Ông
vĩ đại. Ông là bề trên. Ông là cha đẻ. Ông là bậc thày tất cả.” Đọc Iliad một
lần hay nhiều lần là đi sâu vào trái tim huyền thoại đã hun đúc tưởng tượng
Tây phương, đã cấu thành quy tắc đạo đức phương trời ấy, đã mở mắt cho
phương trời ấy nhìn vẻ yêu kiều, nét diễm lệ của phụ nữ, tầm vóc cao cả
của chí khí muốn có phải trả giá bằng danh dự và mạng sống. Nơi đó dũng
cảm dang tay nghênh đón tình yêu, mỉm cười trước đau khổ, khi
Andromakhe tuyệt vọng nhỏ lệ, lúc anh hùng tử trận rú kêu. Qua Achilleus,
người đọc thấy phảng phất hương vị man rợ phát xuất từ văn hóa sơ khai thi
phẩm phơi bày, nhưng qua Hektor và với chàng người đọc thấy nhân loại
bắt đầu văn hóa hiện đại.
Giá trị nội dung
Pâris cuỗm Helen xinh đẹp mang đi. Chồng nàng (Menelaos) bèn kêu gọi
người Hy-lạp mở cuộc viễn chinh đòi lại, bao vây thành Troa chín năm ròng
rã. Kể chuyện cho mọi người cùng hay Homer cất tiếng hát trong khúc đầu
Iliad. Tất cả gồm hai mươi bốn khúc, khúc nào cũng lôi cuốn khiến người
