liệu có sẵn. Khi viết kịch diễn cho khán giả Luân-đôn thưởng lãm
Shakespeare ít sáng tạo cốt truyện. Ông lấy nhân vật, cảnh trí, đối thoại từ
truyện ký, lịch sử đã xuất hiện và còn lưu truyền. Có khi ông sửa lại kịch cũ
truyền tụng trong xã hội. Có khi chiều theo thị hiếu đương thời ông tân
trang, đổi mới ngay cả kịch phẩm mình đã viết. Như vậy, theo nghĩa nào đó,
tác phẩm chẳng thể hoàn toàn do một người sáng tạo và tác phẩm cũng
chẳng thể tránh khỏi tình trạng tu chính do tác động từ bên ngoài. Hơn thế
vào thời kỳ sống theo truyền thống, coi nhẹ khả năng sáng tạo cá nhân, nội
dung thi phẩm mang dấu vết nhiều tâm hồn. Odyssêy chứa đựng hàng đống
lịch sử, dã sử, truyền thuyết, huyền thoại, phổ hệ, quan niệm, tập quán, lối
sống - tất cả đòi hỏi hàng thế kỷ mới phát triển tới mức độ sung mãn. Thi
phẩm là bức tranh tóm lược hình ảnh nền văn minh cùng ước mơ, thành
tích, sáng tạo màu sắc khác biệt của nền văn minh đó.
Thi tập nói đến cuộc chiến thành Troa, thế kỷ vừa qua nghĩ cuộc chiến đó là
huyền thoại, nhưng do khám phá khi làm công việc khảo cổ, sau khi khai
quật thành phố chìm sâu dưới đất, Heinrich Schliemann đã chứng minh di
tích có thực trong lịch sử. Sự cố nhắc tới như sau: Pâris, con Priam, quân
vương thành Troa, quyến rũ Helen, vợ Menelaos quân vương Lakedaimon,
mang về thành Troa. Theo lời kêu gọi của anh, Agamemnon, quân vương
Argos và Mycenae, quân vương Hy-lạp và hải đảo lân cận dấy binh cùng
nhau thực hiện cuộc viễn chinh nhằm đòi lại giai nhân. Thành Troa cũng
dấy binh, đồng thời kêu gọi đồng minh trợ giúp, đương cự cuộc bao vây kéo
dài mười năm. Sau khi đổ bộ trót lọt, bên Hy-lạp dàn quân dọc bờ biển.
Cùng thời gian bên thành Troa huy động nhân dân canh phòng cẩn mật,
quyết tâm chống trả không cho địch quân tràn vào cướp phá, sát hại. Giữa
doanh trại và thành phố có cánh đồng bao la ngăn cách, song nơi này là
chiến địa hai bên liên tục đâm chém lẫn nhau. Cuối cùng thù nghịch và
bệnh dịch xuất hiện trong doanh trại quân Hy-lạp. Tiếp theo là hàng loạt
đụng độ đẫm máu Homer miêu tả trong Iliad. Cảm thấy tuyệt vọng vì không
thể dùng vũ lực đánh chiếm thành phố, quân Hy-lạp sử dụng mưu thuật:
chèo thuyền ra khơi làm như rút lui, song bỏ lại trên bờ ngựa gỗ khổng lồ
