pháp Hy-lạp. Odysseus có vẻ tự hào khi nói tới đột nhập, cướp bóc thành
phố Ismaros trên bờ biển Thrace, giết đàn ông, bắt đàn bà, lấy của cải chia
chác với đồng đội, tha mạng sống cho tu sĩ phục vụ Apollo đổi lấy bảy ta-
lăng vàng, một tô bằng bạc, mười hai bình đựng rượu vang. Nhưng đây chỉ
là một phần tục lệ phổ thông thời đó. Ý niệm về pháp luật, công lý khắp nơi
đều bán khai, áp dụng không cho con người như con người mà chỉ áp dụng
cho cá nhân trong cộng đồng của cá nhân đó.
Thủ lĩnh trong trường ca Homer sống theo danh dự như thi phẩm Iliad miêu
tả. Trước hết thủ lĩnh là chiến binh lực lưỡng, can trường, cương quyết đánh
gục quân thù trên chiến trường, song không tàn nhẫn đến mức lạnh lùng.
Bất kể tình huống thế nào thủ lĩnh cũng chung thủy với đồng đội, tử tế với
tùy tùng, nhã nhặn và ân cần với khách lạ. Giữ lời hứa, tôn kính thần linh,
thủ lĩnh còn thương xót, tỏ lòng trắc ẩn với người thất thế tới nhà van xin
bảo vệ. Nghe lời người bất hạnh năn nỉ mà không thế nhân nào đứng ra bao
che, nóng mặt hết sức, Chúa tể Cha thần linh và thế nhân thẳng tay trừng trị
kẻ ngạo mạn, vì nhẫn tâm quên mình cũng là thế nhân. Đức tính hào hùng
xuất hiện đầy đủ trong con người Odysseus nổi danh vừa là chỉ huy vừa là
chiến sĩ. Nô lệ nhắc đến quân vương như nhắc tới chủ nhân nhân đạo. Liên
hệ giữa gia đình và tôi bộc trước sau thân thiết, đậm đà. Tinh thần hiếu
khách, dù khách bệ rạc, hèn mọn, vợ và con chân tình duy trì như truyền
thống bất biến của gia đình. Tuy nhiên, đức tính đặc biệt trong con người
Odysseus, đức tính sở đắc từ lúc trai trẻ đã khiến Odysseus bỏ xa thanh niên
gan dạ, táo bạo cùng trang lứa là tài ba, mưu trí. Odysseus ưa dấn thân vào
kế hoạch liều lĩnh, phiêu lưu khác thường. Nhận thức bén nhạy, trong tiếp
xúc, Odysseus đoán độ ý nghĩ, tư tưởng người đối diện, nắm vững tình
hình, phản ứng mau lẹ, mưu lược và cương quyết. Cùng lúc Odysseus tỏ ra
thận trọng, điềm tĩnh, biết kìm hãm cảm xúc dâng cao, dấy mạnh trong
lòng. Khi thực hiện kế hoạch nghiên cứu chi li, Odysseus nhất định thực
hiện bằng được, không bỏ dở, không làm hỏng do khinh suất, do nông nổi,
thiếu kiên nhẫn, thiếu cẩn trọng. Âm mưu đưa ngựa gỗ để chiếm thành
Troa, lúc Helen đi qua cất tiếng gọi, giữ bí mật tuyệt đối, tránh bại lộ tai hại,
