Nguyễn Hiến Lê
Sử Trung Quốc
Chương 1 - 3
B- CHÍNH PHỦ CÁCH MẠNG Ở MIỀN NAM
2. Học thuyết Tôn Văn
3. Công của Tôn Văn
1- Tôn Văn lập chánh phủ , tiếp xúc với Nga
Văng mặt bốn năm năm, năm 1971 Tôn Văn mới lại xuất hiện đúng lúc các
đốc quân ở Bắc can thiệp vào chính trị , giải tán Quốc Hội và các đốc quân
phương Nam nổi lên phản đối. Tổng trưởng hải quân là Trình Bích quang
từ chức; Tôn cùng với Trình suất lĩnh hải qua-n đến Quảng Đông, đánh
điện đi các tỉnh mời nghị viên Quốc Hội Quảng Châu khai hội và tổ chức
chính phủ để chống với phương Bắc. Ông được bầu làm đại nguyên súy và
đại biểu Trung Hoa dân Quốc trong việc đổi ngoại. Lục Vĩnh Đình , đốc
quân Quảng tây và Đường kế Nghiêu, đốc quân Vân nam làm phó nguyên
súy. Cuộc thế nam Bắc đối lập bắt đầu từ đó.
Nhưng ở Bắc có nhiều phe chống đối lẫn nhau mà ở Nam thì Tôn và Lục ,
Đường ý kiến cũng bất đồng. Về thực lực , Tôn chỉ điều khiển được một bộ
phận hải quân, còn lục quân ở trong tay hai phó nguyên súy , nên Tôn
không làm được gì cả. Rồi Lục và Đường lại chia rẽ. Thế của chính phủ
phương Nam rất yếu. Một đốc quân đem quân đánh Quảng Đông , Lục
Vĩnh Đình chống không nổi.
Trần Quýnh Minh, rước Tôn Văn c về Quảng Châu, cãi tổ chính ohủ, cũng
nhóm quốc hội, cử Tôn làm Tổng Thống , nhưng địa hạt của chính phủ
Quảng Châu chỉ có mỗi một tỉnh Quảng Đông ( 1921).
Uy tín của Tôn đã xuống nhiều, Trần Quýnh Minh cũng lại bất đồng ý kiến
với ông. Ông muốn Bắc phạt không được, mà muốn lấy lại uy quyền cũng
không xong. Ông sửa lại đảng chương ( 1) ( coi ở sau mục " tư tưởng chính
trị của Tôn Văn "), nhưng cũng không thi hành được nữà, sau cùng Trần
Quýnh Minh tấn công đốt nhà công, tính giết ông , may mắn ông trốn thoát,
được lên Thượng Hải.
