SỬ TRUNG QUỐC - Trang 448

Thật là may mắn cho Trung Hoa. Đó là công duy nhất của chính phủ Bắc
Kinh, mà được vậy là nhờ học sinh Bắc Kinh trước hết rồi tớI tất cả c ác
giới trong nư ớc
Cuộc ngũ tứ vận động còn nhiều ảnh hưởng quan trọng nữa, nó thúc đẩy
cuộc cách mạng chính trị, nó đầu tiên đưa ra khẩu hiệu đả đảo đế quốc, làm
cho nhiều nhà cách mạng trong Quốc dân đảng đổI hướng, mà đảng cộng
sản Trung Hoa sớm thành lập , lực lượng thợ thuyền được đoàn kết, gây
cuộc phản đế sôi nổI ngày 30 – 5 – 1925 , sử gọi là cuộc Ngũ táp vận động,
mà tôi sẽ xét ở sau.
Chính vì nó có tác động lớn như vậy nên một số sử gia cho nó mớI là cuộc
cách mạng dầu tiên của Trung Hoa, còn cuộc cách mạng Tân Hợi chỉ là
một vụ đảo chánh bất ngờ mà thành công quá dễ, nên thất bại cũng mau
( 1) tỷ lệ chiến hạn của Anh, Mỹ , Nhật ở Thái Bình Dương là 5, 5 , 3 . Anh
và Mỹ bằng nhau 5, Nhật 3.