SỬ TRUNG QUỐC - Trang 451

phía Nga Xô y như Nasser năm 1956, khi Mỹ không bán khí giới cho. Năm
1922, vì bất hòa vớI Trần Quýnh Minh. Ông phải bỏ Quảng Châu mà lên
Thượng Hải, rồi tiếp xúc với nhân viên cơ quan thông tin quốc tế của Nga
Xô để rút kinh nghiệm cách mạng của họ.
Họ đem thuyết Mác Lê giảng cho ông. Theo thuyết đó, chế độ tư bản đạt
tớI tột đỉnh thì đưa tớI chủ nghĩa đế quốc, vì muốn giữ mức sống cao cả của
giai cấp tư sản ( bourgeois ) thì bọn tư bản phảI bóc lột chẳng những các
giai cấp khác trong nước, mà còn bốc lột các dân tộc chậm tiến nữa, những
thuộc địa ở Á, Phi : mua rẻ hoặc cướp tài nguyên của những nước này ,
dùng nhân công rẽ mạc của họ để sản xuất cho rẻ rồi bán lại cho họ với một
giá đắt. Trung Hoa là một bán thuộc địa của các nước tư bản, đã bị bóc lột
tám chục năm rồi, muốn thoát khỏi ách của Âu, Mỹ và Nhật thì phải làm
cách mạng vô sản như Nga, Nga có thể giúp Trung Hoa được.
Tôn Văn nghe vậy, thấy có lý và trong một số hội nghị Quốc Dân đảng ,
ông bảo : “ Lénine bị các nước tư bản bôi nhọ vì ông ta dám nói trắng ra
rằng 1.250.000.000 người ức hiếp, bốc lột “.
Tuy nhiên ông rất thực tế , bảo Trung Hoa chưa thể thực hiện chủ nghĩa
Cộng Sản được, mà hãy thực hiện chủ nghĩa Tam dân của ông đã.
Năm sau ( 1923) Nga phái một ủy viên về ngoại giao , Adolphe Joffe qua.
Hai bên tuyên bố chung : Tôn chỉ cho phép đảng Cộng sản tự do hoạt động
trong việc chiến đấu dân tộc để giành lại độc lập, mà cuộc chiến đấu là
bước đầu đưa tới xã hội chủ nghĩa, chứ không nhận ngay Cộng Sản là một
chủ nghĩa chính thức, vì nó không hợp với tình hình Trung Hoa thời đó,
Joffe cũng nhận rằng Trung Hoa cần được thống nhất và độc lập trước hết
và Nga Xô sẵn sàng giúp cuộc cách mạng dân tộc của Trung Hoa trong việc
tổ chức quân đội, đào tạo cán bộ tuyên truyền.
Tức thì hai bên hợp tác với nhau liền. Mùa hè năm 1923, Tôn phái một đại
tá trẻ mà ông mà ông rất tin cậy qua Moscou, tức Tưởng Giới Thạch ,
Tưởng học ở Nga 6 tháng rồi về nước lập trường võ bị Hoàng Phố ở gần
Quảng Châu, làm hiệu trưởng trường lục quân đó. Tưởng được một số
chuyên viên Nga giúp sức. Chu Ân Lai cũng lãnh một chân giáo sư, về
chính trị( ?). Mỗi khóa học chỉ có sáu hay tám chín tháng . Số học viên