Để thống nhất Hoa ngữ, họ dùng thổ ngữ Bắc Kinh, tiếng quan thoại làm
ngôn ngữ chính thức cho toàn quốc; tất cả các trường trong nước chỉ dạy
mỗi thứ tiếng đó. Nó là thứ bạch thoại của miền Bắc Kinh. Những tiếng
bạch thoại của các miền khác, tuy vẫn còn dùng trong dân gian từng miền,
nhưng không được coi là chính thức. Sự thống nhất Hoa ngữ đó, tới nay có
thể coi là hoàn thành, nhờ công của cách mạng Tân Hợi và của chính phủ
Quốc dân đảng; chính phủ Cộng sản chỉ tiếp tục và xúc tiến nó thôi.
Về cải cách chữ viết, đảng Cộng sản đã hô hào La tinh hóa chữ viết, dùng
tự mẫu la tinh để tượng thanh, bỏ lối viết tượng hình đi, nhưng tới nay chỉ
mới phiên âm lại theo giọng Bắc Kinh một số nhân danh, địa danh, lối
phiên âm bằng tự mẫu la tinh đó được coi là chính thức và các nước Âu,
Mỹ lần lần dùng nó mà bỏ lối phiên âm của họ trước kia.
Họ tạo ra 5 - 6 chục dấu hiệu ghi âm và trong sách giáo khoa, trong một số
tự điển, họ in thêm ở bên cạnh mỗi chữ những dấu hiệu đó để chỉ cách đọc
theo giọng Bắc Kinh. Ví dụ, bên cạnh chữ (
山) là núi, họ in (ㄕㄢ明) ; bên
cạnh chữ (
水) là nước, họ in (ㄕㄨㄟ上). Còn lại trong nước thì lối phiên
âm đó - tức là thứ chữ Trung Hoa la tinh hóa đó - chưa được dùng vì nó gây
nhiều vấn đề nan giải. Phải đợi khi nào Hoa ngữ được thống nhất rồi, mọi
người đều nói, viết tiếng quan thoại, cả trong công việc hằng ngày thì mới
có thể dùng thứ chữ la tinh hóa đó được; nếu người mỗi miền còn dùng thổ
ngữ mà la tinh hóa tất cả các thổ ngữ thì còn gì là thống nhất nữa, sẽ cũng
lại như tình trạng tiếng la tinh ở châu Âu biến thành tiếng Ý, tiếng Pháp,
tiếng Tây Ban Nha... Đảng Cộng sản Trung Hoa hy vọng rằng sau vài ba
thế hệ nữa, mọi người Trung Hoa mới nói tiếng quan thoại, lúc đó có thể la
tinh hóa tiếng đó được, mà lối chữ tượng hình và cổ văn của họ sẽ chỉ dạy
cho một số ít nhà chuyên môn, cũng như tiếng La tinh ở các nước phương
Tây và chữ nôm ở nước ta ngày nay.
Hiện nay họ mới chỉ làm được công việc này: quy định lối viết tắt của một
số (theo Chu Ân Lai là một ngàn) chữ nhiều nét. Ví dụ chữ xưởng (
廠)
(xưởng thợ) họ viết là (
厂), chữ linh (靈) (linh thiêng) họ viết là (灵), chữ
thắng (
勝) (thắng lợi) viết là (胜), chữ sản (產) (sinh đẻ) viết là (产). Lối
viết tắt đó không mới mẻ gì.
