SỬ TRUNG QUỐC - Trang 28

đã liên lạc với Hoa Nam và các xứ ở Đông Nam Á, vì người ta thấy những
yếm rùa rất lớn dùng để bói mà loài rùa lớn đó chỉ có ở thung lũng sông
Dương Tử; thấy những đồ bằng đồng đỏ (bronze)[1] chạm hình những
người mặt rộng, tròn, mũi tẹt, thuộc giống người Mélanésie (Đông Nam Á);
vả lại muốn đúc thứ đồng đỏ đó, cần có thiếc mà Hoa Bắc không có.
Sau cùng, những hình đồ vật khắc ở đời Thương (và Chu) giống hình trên
những cột totem[2] trên bờ biển Tây Bắc Bắc Mỹ, khiến người ta ngờ rằng
Trung Hoa và châu Mỹ đã có liên lạc với nhau qua eo biển Behring (La
Chine ancienne - sách đã dẫn).
Một điều rất đáng để ý là tên những triều vua đời Thương khắc trên các
giáp cốt gần y hệt với tên trong bộ Sử Ký của Tư Mã Thiên.
---
[1] Người Trung Hoa gọi là thanh đồng.
[2] Cột có chạm trổ hình, thường là vật thiêng để thờ phụng của các bộ lạc
thổ dân (như ở Bắc Mỹ).