SỬ TRUNG QUỐC - Trang 282

Ruộng, ngựa của người Trung Hoa, Mông Cổ muốn chiếm thì chiếm.
Một sắc lệnh ban năm 1337 cấm người Trung Hoa giữ khí giới, vậy là họ
khôngthể săn bắn được vì cung, tên cũng là khí giới.
3 - Nhưng tiếp đón mọi dân tộc.
Điều làm xáo trộn phong tục và xã hội Trung Hoa nhất là chính sách coi
trọng công thương, mà ức sĩ, đặt kẻ sĩ ở cuối thang xã hội, chỉ trên bọn ăn
mày, khiến kẻ sĩ có tư cách không chịu hợp tác với họ, một số vô rừng ấn
dật, và gặp thời cơ thì cầm đầu phong trào phản Mông.
Vậy Mông không muốn dùng Hán mà Hán cũng không muốn hợp tác với
Mông, do đó người Mông vốn chủ quan chiến tranh, không biết cai trị, phải
dùng nhiều quan lại ngoai nhân, tạm nên một chế độ siêu quốc giới (
cosmopolite) , như người Ý
Marco Polo cai trị Dương Châu (coi ở sau), một người Á Rập cai trị Vân
Nam ( do đó mà ở Vân Nam Hồi Giáo thịnh hơn các tỉnh khác)
Đế Quốc Mông Cổ lan từ Đông Á, qua Trung Á, tới Nga và một phần Tây
Âu, nên sự giao thông từ Trung Hoa qua Châu Âu rất yên ổn, dễ dàng, và
lần đầu tiên trong lịch sử, Đông Tây tiếp xúc thẳngvới nhau. Trong một thế
kỷ từ 1240 tới khoảng 1340, người Âu qua Hoa Bắc,( mà họ gọi là Cathay)
bằng nhiều đường ; từ phía Nam nước Nga băng qua những cánh đồng cỏ
mênh mông của Trung Á, đường đó khó đi nhất, hoặc vượt Hắc Hải, rồi
theo con đường chở lụa của thời trước, qua những ốc đảo ở Trung Á, đường
này dể đi, hết thảy các thương nhân đều dùng, hoặc do đường biển tới Syrie
rồi từ đó tới Bagdad, vô Trung Á. Còn một điều nữa, dùng biển vượt Ấn Độ
Dương, tới Nam Á rồi lên Quảng Châu. Đường này người Âu ít dùng vì
thường bị người Á Rập chặn.
Thời nhà nguyên, Cảnh giáo hơi phát đạt ở Trung Hoa, vì mẹ của Hốt Tất
Liệt, và có lẽ một Đại Hãn ( vua Mông Cổ ) nữa theo đạo đó. Tại nhiều
miền Trung Hoa có tín đồ Cảnh Giáo và một số làm quan cho nhà Nguyên.
Sau Cảnh Giáo tới Công Giáo, Giáo Hoàng La Mã bốn năm lấn phái sứ
thần tới triều đình Nguyên để kết thân, xin mở giáo đường, để truyền giáo.
Hai sứ thần quan trọng nhất là tu sĩ John Hontecorvinovà tu sĩ Odoricof
Marignolli, cả hai đều là người Ý tu theo giòng Saint François d Assise. Họ