SỬ TRUNG QUỐC - Trang 283

đều được vua Nguyên tiếp; chính sách của Mông Cổ là mở rộng biên
cương,cho mọi tôn giáo, mọi người ngoại quốc vô và dùng họ trong công
việc buôn bán, cả trong việc hành chính nữa. Họ chỉ kỳ thị người Trung
Hoa thôi.
Họ có nhiều cảm tình với người Ả rập, cho dựng nhiều giáo đường Hồi,
năm 1250 dùng một người Á Rập làm viên quản đốc tối cao các tàu buôn ở
miền Phúc Kiến.
Người ngoại quốc được trọng dụng nhất là Marco Polo, mà tập du ký nhan
đề là Le Livre de Marco Polo et des merveilles d Asie ( Cuốn sách của
Marco Polo về các kỳ quan của Châu Á) làm ngtười Âu thời đó chóa mắt
về phương Đông, thành một tác phẩm bất hủ (hiện nay vẫn còn nhiều người
đọc) ảnh hưởng rất lớn, mở đầu cho cuộc trao đổi vật chất và tinh thần giữa
Đông Tây, việc phổ biến thuật làm giấy, nghề in, cách dùng thuốc súng ... Ở
Phương tây.
Thời đó vào thế kỷ XIII, hai thương nhân Ý ở Venise ( một trung tâm
thương mãi quan trọng trên bờ Địa Trung Hải) Maffeo và Nicolo Polo chở
nhiều đồ trang sức và bảo ngọc lại bán ở Constantinople. Bán có lời, họ
vượt biên giới vào đất Mông Cổ để tiếp tục làm ăn. Một viên quan Mông cổ
mời họ theo ông ta tới Bắc Kinh, vua Mông Cổ thích bảo ngọc lắm, sẽ mua
cho. Họ nghe lời , tới Bắc Kinh, được Hốt Tất Liệt tiếp và nhờ mang một
bức thư về trình lên Giáo Hoàng.
Giáo Hoàng Grégoire X lại phái Nicolo đem bức thư trả lời về Trung Hoa.
Lần này Nicolo dắt theo em là Maffeo và con trai là Marco mới 17 tuổi. Cả
ba đều được triều đình Mông Cổ tiếp đãi long trọng, và thanh niên Marco
rất thông minh, khéo léo, được vua Mông Cổ mến, tin, giao cho nhiều việc
(như nhận xét về địa hình), sau cùng cho một chức quan trọng ở Dương
Châu( có sách nói là chức Thái thú, có sách bảo là coi việc khai thác và bán
muối).
Marco ở Trung Quốc 17 năm, sau nhớ quê hương, xin về. Vua Mông Cổ
bằng lòng và phái chàng đưa một công chúa Mông Cổ đã hứa gã cho vua
Ba Tư. Sau 18 tháng lênh đênh trên biển họ mới tới vịnh Ba Tư, đưa công
chúa lên bờ rồi, Marco tiếp tục lại Constantinople mới tới Venise năm