SỬ TRUNG QUỐC - Trang 437

dân. Ông hoàn toàn bật vị lợi.
Người ta có thể trách ông; đại biểu 14 tỉnh bầu ông lên chức Tổng Thống ,
mà ông lại nhường chức đó cho Viên Thế Khải. Đành rằng ông phải tùy cơ
ứng biến , cứu cách mạng đỡ phải đổ máu, nhưng lẽ nào ông không biết
Viên là người tráo trở, phản bội, nhiều thủ đoạn? Chỉ có mỗi một cách biện
hộ cho ông là cách mạng Tân Hợi thành công bất ngờ quá, đảng của ông
không kịp chuẩn bị, không có tài chánh , quân đội cũng không được tổ
chức , không thể nắm được các tỉnh mà chính ông cũng chưa được dân
chúng biết , nên ông phải tạm thời nhường Viên Thế Khải.
3- Viên Thế Khải phản Cách Mạng
Ngày 15- 2- 1912 , Viên được Tôn nhường chức, thành tổng thống của
chính phủ Cộng Hòa Nam Bắc liên hợp, Thái Nguyên Bồi một học giả giỏi
cả cổ học lẩn tân học vì đã qua Âu Châu học một thời gian , sau làm viện
trưởng viện Đại Học Bắc Kinh, được Tôn Văn phái lên Bắc Kinh mời Viên
Thế Khải xuống Nam Kinh tuyên thệ, nhưng hắn không muốn rời căn cứ
của mình, bí mật khiến một số binh sĩ ( do Tào Côn thống lĩnh) nổi loạn.
Thái Nguyên Bồi sợ phương Bắc có biến, đề nghị để Viên tuyên thệ và tựu
chức ở Bắc Kinh. Do đó mà kinh đô là Bắc Kinh , trái với ý muốn của Cách
Mạng.
Viên nhận theo ước pháp Tôn Văn đã công bố ở Nam Kinh để tổ chức
chính phủ:
1- Chủ quyền của Trung bHoa Dân Quốc thuộc về toàn thể quốc dân.
2- Quyền thống trị chia ba theo nguyên tắc phân quyền: lập pháp về Nghị
Viện, hành chánh về Tổng Thống, tư pháp về Pháp viện.
Được cả vua Thanh lẫn Cách Mạng trao quyền, địa vị của Viên thật danh
chính ngôn thuận, nên các cường quốc từ đó chỉ giao thiệp với Viên.
Năm đầu Viên công bố luật bầu cử; một Tham nghị viện ( Thượng Viện)
gồm 264 nghị viện do hội đồng tỉnh bầu lên , một Chúng Nghị Viện ( như
Hạ Viện ), gồm 296 nghị viên do dân ( đàn ông thôi) trên 21 tuổi, có tài sản
hoặc có bằng cấp , bầu lên.
Trong nước có hai đảng: đảng Quốc Dân đảng( của Cách Mạng ) đông
nhất, cấp tiến và đảng Tiến Bộ ( gồm đảng Dân chủ của Lương Khải Siêu ở