Nguyễn Hiến Lê
Sử Trung Quốc
Chương 2-2
Giai đoạn nhì ( 1927 – 37) : tấn công Cộng
Cộng thua .
Trong 10 năm từ khi trục xuất cộng sản ra khỏi chính quyền , đặt họ ra
ngoài vòng pháp luật, cho tới khi Quốc và Cộng liên hiệp với nhau để lập
mặt trận thống Nhất chống Nhật ( 1937) , Tưởng Giới Thạch vừa cải tổ
chính phủ , kiến thiết quốc gia, đối phó với ngoại quốc, vừa tận lực tấn
công Cộng, nhưng không diệt được họ, chỉ xua họ ra khỏi Hoa Trung, Hoa
Nam , bắt họ phải lùi lên miền Tây Bắc. Vậy là mới thống nhất xong thì nội
chiến đã phát nữa.
Cộng tuy biết sức yếu, nhưng mấy năm đầu vẫn nỗi dậy, và lần nào cũng bị
thiệt hại.
Tháng 9 – 1927 , họ sách động nông dân nổi lên cướp lúa sau vụ gặt lúa
mùa thu , không thành công . Vụ này đưọc nhà văn phe tả , Mao Thuẫn tả
trong tiểu thuyết Thu thu.
Ba tháng sau, cộng sản bị thiệt hại rất nặng ở Quảng Châu, sau khi bị trục
xuất ở Nam Kinh, các cố vấn Nga, rút xuống Quảng Châu, tháng 12 –
1927, ra lệnh cho Trương Đại Lôi , chủ tịch ủy ban cách mạng, xúi giục thợ
thuyền nổi lên bạo động, giết các tài chủ để chiếm đoạt tài sản .
Họ chiếm được trại lính , công sở, nhưng nhân dân Quảng Châu đa số là
thương nhân , không hưởng ứng , thợ thuyền không chịu tổng đình công.
Quân Quốc gia do Trương Phát Khuê , Lý tế Thâm chỉ huy, dẹp tan phiếm
loạn. Trong vụ đó có đến 4.000 đảng viên bị giết , trong số có hơn 100 cố
vấn Nga và viên cầm đầu tướng quân sự Cộng sản là Kirischeff.
Năm 1930, Lý Lập Tam lên thay Trần Độc Tú đã bị cách chức chủ tịch
đảng từ trước rồi vì có khuynh hướng thiên hữu. Ông ở Pháp về , theo chỉ
thị của Phòng thông tin đệ tam quốc tế , nhân một vụ xung đột giữa Tưởng
Giới Thạch và Phùng Ngọc Tường , chiếm vài thị trấn để lập lại cơ sở thợ
thuyền của đảng . Mới đầu , ông ta chiếm được Trường Sa nhờ Bành Đức
