42. Lời khuyên của một bà già
Jigten Sumgon là một nhà thông thái nổi danh vào thế kỉ 12. Ông nổi danh
vì là người mà một ngày nọ đã vượt qua mọi kiến thức và lý luận của mình
để tìm sự thật nằm ẩn giấu sau mọi ngôn từ và khái niệm. Ông truyền bá
giáo pháp Đại Ấn quyết tại Tây Tạng và là người phát khởi một dòng
truyền tâm, trong đó sản sinh vô số vị đắc đạo.
Lần đó, Jigten Sumgon đang ở nhà nơi miền đông Tây Tạng, thì bên nhà
láng giềng có người chồng vừa chết. Người goá phụ khóc lóc chạy kiếm
Jigten Sumgon nhờ an ủi và giúp đỡ.
Người goá phụ mới đầu chưa gặp ông, gặp bà mẹ trước. Ngồi xuống đây đã
, người mẹ an ủi người goá phụ trong bếp và nói tiếp:”Con đau khổ cũng
phải, nhưng không cần thiết phải thế. Tất cả cái gì đã sinh thành thì cũng có
ngày tan rã, hoại diệt và trở về vói nguồn gốc của chúng. Cái chết thì không
ai tránh khỏi, mọi sự đều vô thường. Hiểu được như thế cũng là may mắn
lắm”.
Người goá phụ nọ vẫn không ngừng than khóc, bứt tóc bứt tai. Bà mẹ
Jigten Sumgon lại tiếp tục dỗ dành: "Nghe đây, cứ khóc đi, cứ bứt tóc đi,
nhưng sau đó con phải biết nghĩ và bớt buồn đi. Đừng quên rằng ngay cả
tâm trạng buồn khổ này cũng vô thường, chẳng có thực thể như mây như
gió, và nó cũng sẽ vơi đi như mọi thứ trên đời. Ta là một bà già và cũng đã
buồn đã khổ, đã thấy nhiều người thân đến đó rồi đi đó. Lời khuyên của ta
cho con là: "đừng mang vào lòng bất cứ cái gì cả”.
Nghe tới đây thì người thiếu phụ thấy có gì an ổn trong lòng đang chồng
chất. Nàng quên rằng tới nhà này là để kiếm Jigten Sumgon, để nghe lời an
ủi của ông. Nàng trở về nhà, lòng bình yên. Trong suốt tang lễ, nàng vẫn
nhớ hoài đến lời khuyên của bà già và nhờ thế vượt qua được nỗi đau mất
chồng, không phải bị dìm trong đau đớn và tuyệt vọng. Cả làng thấy rõ,
nàng bình tĩnh hơn, biết nghĩ hơn cả lúc chồng còn sống và chẳng bao lâu
sau, nhiều người tìm đến nàng để nghe khuyên lơn khi có chuyện đau buồn.
Nửa năm sau, Jigten Sumgon đi miền Trung Tây Tạng để tiếp tục giáo hoá
phép Đại Ấn quyết, đó là phép trực tiếp tri kiến Phật tính đang ẩn chứa
