người khác biết đến. Người ta kể rằng, Ngài có thể biến tư tưởng hay sự
mong cầu thành vật chất. Thay vì theo danh lợi thế gian, Ngài thích đi đây
đi đó, không hay ai biết và sống bằng của dư thừa, như các vị đạo sư trước
Ngài.
Có lần, trong chuyến đi, Ngài gặp một người đàn bà đang ngồi trước cửa và
đang ăn một con cá. Người đàn bà nọ mang một đứa trẻ sơ sinh trong tay,
có một con chó đi vòng xung quanh, gặm các miếng xương cá bà vứt cho.
Nhưng con chó còn thèm ăn cứ luẩn quẩn mãi khiến bà bực mình đạp chó.
Nhìn cảnh tượng nầy, vị A-la-hán khả kính không nhịn được phải cười.
Người đàn bà ngăn trán hỏi: "Thầy có gì vui mà cười?”. Bà có cảm giác vị
tăng sĩ này có gì muốn nhắn nhủ bà điều gì. Katyayana trả lời bằng cách
đọc bài kệ:
“Ngươi ngồi đó và gặm xương cha ngươi,
Và đạp mẹ ngươi ra một bên
Và nuôi kẻ thù bằng sữa của ngươi.
Ôi, một cảnh tượng bi đát
Cái đó sẽ đẩy trò chơi bất tận này đến bao giờ
Trò chơi của các loài hữu tình”.
Vị A-la-hán đã nhìn thấy bằng huệ nhãn rằng đứa trẻ là tái sinh của kẻ thù
ngày xưa của người đàn bà. Con cá chính là người cha trong kiếp trước và
con chó không ai khác hơn là bà mẹ vừa mất cách đó không lâu, mà người
đàn bà còn thương nhớ. Bà không hề biết mình gặm thịt cha mình và vứt
xương nuôi mẹ mình, trong khi đó lại sinh ra đời một kẻ mà ngày trước
mình ghét bỏ.
Liệu người đàn bà đó có học được điều gì qua bài kệ đó, câu chuyện không
kể thêm, nhưng Katyayana đã kể chuyện này cho học trò nghe nhiều lần và
chuyện kể rằng nhiều vị đã thoát khỏi vòng sinh tử.
44. Trí huệ cũng có thể “lây truyền”
Vùng Kham tại miền Đông Tây Tạng cách đây không lâu chỉ là một nơi
hoang dã. Nơi đó chỉ một số rất ít người sống, thỉnh thoảng lại đánh nhau
đổ máu là chuyện bình thường. Nghịch lý thay, chỗ này vừa là nơi vũ lực trị
