lựa chọn bạn đời mà hãy để cảm xúc dẫn đường. Một cảm xúc như tình yêu
có thể cho bạn biết người bạn sắp kết hôn có khỏe mạnh, trung thực, thủy
chung, đáng tin cậy, kiên định không; và anh ta hoặc cô ta có trở thành một
người cha, người mẹ tốt của các con bạn không. Ngược lại, một cảm xúc
tiêu cực như ghen tuông là dấu hiệu của sự tính toán trong quá trình tiến
hóa – thật phi hiệu quả khi đầu tư vào một người luôn muốn phân bổ nguồn
lực khan hiếm cho các đối tác khác – hay chúng ta vẫn gọi là “cắm sừng”.
Hãy xem chế độ một vợ một chồng, hành vi ngoại tình và ghen tuông có vai
trò ra sao trong phân tích tiến hóa. Nếu chế độ một vợ một chồng không có
lợi ích gì, khi đó chúng ta sẽ không thực hiện nó. Việc chúng ta đều đang
thực hiện nó chứng tỏ nó có nguyên nhân tiến hóa sâu xa. Thí dụ:
• Với phụ nữ, thực hiện chế độ một chồng là chiến lược duy trì nòi
giống hiệu quả nhất vì số lượng trứng có hạn. Hơn nữa, việc mang thai
và nuôi dạy con cái từ tấm bé đến tuổi trưởng thành cần một sự đầu tư
lớn, vì thế phụ nữ có xu hướng lựa chọn bạn đời rất kỹ lưỡng và cố
gắng duy trì lâu dài mối ràng buộc vợ chồng.
• Hầu hết đàn ông thực hiện chế độ một vợ một chồng vì tỷ lệ giới tính
xấp xỉ mức 50:50 và kể cả trong các xã hội đa thê, chỉ một số ít đàn
ông có nhiều vợ.
• Dù chế độ đa thê và quần hôn cho đàn ông số lượng cơ hội duy trì
nòi giống nhiều hơn (nói cách khác, có được nhiều phụ nữ hơn), các
nhà sinh học tiến hóa chỉ rõ chiến lược kết đôi có lợi nhất cho đàn ông
là đảm bảo chất lượng của một số ít con cái bằng cách đầu tư nhiều
cho một người bạn đời thay vì nhận lấy nguy cơ nuôi con của người
đàn ông khác do quần hôn và rủi ro khi đầu tư cho quá nhiều đứa con.
• Chế độ một vợ một chồng giúp con người tránh các bệnh lây nhiễm
qua đường tình dục, vốn phổ biến trong đời sống quần hôn thời kỳ đồ
đá.
• Con riêng có nhiều nguy cơ bị cha mẹ kế, nhất là cha dượng, lạm
dụng về thể xác và tâm lý hơn so với con chung.
