như vậy dưới dạng các tế bào thần kinh phản chiếu, các tế bào đặc biệt có
nhiệm vụ “phản chiếu” lại hành động của người khác và vì thế có liên quan
trực tiếp đến việc bắt chước, dự đoán và thông cảm – các yếu tố chủ yếu
trong quá trình tiến hóa của các cảm xúc đạo đức.
Cuối những năm 1980, đầu những năm 1990, nhà thần kinh học người Italia
Giacomo Rizzolati cùng các đồng nghiệp tại Đại học Parma đã tình cờ
khám phá ra các tế bào thần kinh phản chiếu khi họ đang ghi lại hoạt động
của các tế bào thần kinh đơn lẻ tại vùng vỏ não tiền vận động của khỉ
Macaque. Bằng cách cấy các điện cực siêu nhỏ vào não bộ chúng, các nhà
khoa học có thể quan sát được tốc độ và cách thức vận động của từng tế
bào, và trong trường hợp này, hoạt động của các tế bào thần kinh F5 ở khỉ
bị kích thích bất cứ khi nào chúng với tới các hạt đậu phộng đặt phía trước
thiết bị thí nghiệm. Sự may mắn đã đến khi một trong số những người tiến
hành thí nghiệm đã cướp hạt đậu phộng của con khỉ, và chính các tế bào
thần kinh đó lập tức bị kích thích. Phản ứng khi nó nhìn thấy cũng giống hệt
như khi nó hành động. Các tế bào thần kinh vận động đang “phản chiếu” lại
động tác của người khác – vì thế chúng được gọi là tế bào thần kinh phản
chiếu hay tế bào thần kinh gương. Rizzolalati nhớ lại, “Chúng tôi hết sức
may mắn vì không có cách nào biết được các tế bào đó tồn tại. Chúng tôi đã
ở đúng vị trí để nhận ra chúng.”
Trong suốt thập kỷ 1990, các nhà thần kinh học đã nỗ lực nghiên cứu thêm
về tế bào thần kinh phản chiếu và tìm thấy chúng ở các phần khác của bộ
não, thí dụ vùng thùy trán dưới và thùy đỉnh dưới, không chỉ ở loài khỉ mà
cả ở loài người. Vì các ủy ban đạo đức không tán thành việc tiến hành
nghiên cứu não người, các tế bào thần kinh phản chiếu ở người chưa được
chụp lại. Song bằng một công nghệ tối ưu khác – phương pháp chụp ảnh
cộng hưởng từ chức năng (fMRI) – nhà thần kinh học Marco Iacoboni tại
Viện đại học California – Los Angeles cùng các đồng nghiệp đã ghi lại hình
ảnh não bộ của các đối tượng thí nghiệm trong khi họ quan sát người khác
làm các động tác với ngón tay và sau đó bắt chước các động tác đó. Ông
