Vai trò của tế bào hình thoi đối với các cảm xúc xã hội được suy ra từ sự
phân bổ của chúng. Các nghiên cứu về não bộ cho thấy vùng đai phía trước
có nhiệm vụ định hướng ý định, cảm nhận nỗi đau và lỗi lầm, tác động đến
hệ thống tự kiểm soát của cơ thể và nhìn chung đóng vai trò như điểm trung
gian giữa suy nghĩ và cảm xúc. Vỏ não thùy đảo trước đặc biệt năng động
khi phản ứng lại người khác trong các tình huống xã hội, thí dụ khi người
mẹ nghe thấy con nhỏ khóc, khi chúng ta thấy những người thân yêu chịu
đựng nỗi đau, và cả khi chúng ta bị lừa dối. “Tất cả những phản ứng này
đều có điểm chung,” Allman giải thích. “Chúng đều đại diện cho các đánh
giá về giá trị trong một ngữ cảnh xã hội. Tôi nghĩ các tế bào hình thoi là
trung khu của các cảm xúc xã hội phức tạp.” Kích thước của các tế bào hình
thoi là yếu tố rất quan trọng, đặc biệt là sợi trục của chúng. Các sợi trục
thần kinh giúp chuyển tín hiệu đến các tế bào thần kinh khác; sợi trục càng
lớn, quá trình diễn ra càng nhanh. Và tốc độ là mấu chốt của sự nhận thức
tức thời trong các tình huống xã hội.
Nói cách khác, các cảm xúc định hướng cho quyết định của chúng ta trong
thời gian chớp mắt – “cảm giác điều này đúng”, “cảm giác điều này sai”.
Điều này phù hợp với mô hình của tôi về cảm xúc đạo đức. Như Allman
lưu ý, “Nhiệm vụ chính của các tế bào hình thoi là điều chỉnh hành vi của
bạn trong khoảng thời gian tương tác ngắn ngủi ở môi trường xã hội phức
tạp. Nó đơn giản đến mức tôi nghĩ hoàn toàn hợp lý khi cho rằng hoạt động
này có thể được thực hiện bởi khoảng một triệu tế bào thần kinh.” Các tế
bào hình thoi còn có nhiệm vụ tiếp nhận các chất truyền dẫn thần kinh
serotonin, dopamine và vasopressin, có mối quan hệ với sự thỏa mãn, sự
chung thủy và tình yêu. Vì thế, Allman cho rằng các tế bào hình thoi đã tiến
hóa trong vòng khoảng mười triệu năm trở lại đây, trước khi con người tách
ra khỏi các loài khỉ giống người cách đây sáu, bảy triệu năm.
Bước cuối cùng nhằm thiết lập cơ sở tiến hóa sâu xa cho các cảm xúc đạo
đức là nhận dạng cấu trúc thần kinh bên trong, nơi phát ra các hành vi và
cảm xúc liên quan đến việc hành xử có đạo đức. Chúng ta đã biết một cơ sở