Bất kì học thuyết kinh tế nào cũng phải bắt đầu bằng một giả thuyết đúng
đắn về bản chất con người. Kinh tế học tiến hóa xác định lại giới hạn của
bản chất con người, chỉ rõ các chương trình cổ xưa, được thiết kế cho một
thời điểm khác và một không gian khác, chi phối chúng ta ra sao. Nhưng sự
điều chỉnh khả năng thích nghi cũng tiến hóa qua thời gian, nhờ đó chúng ta
hiểu được lý do và cách thức con người hành xử trong các thể chế xã hội
như thị trường. Lý do chúng ta hợp tác cũng giống như khi giao hợp – vì
cảm thấy điều đó có lợi. Ở mức tiến hóa sâu hơn, lý do khiến chúng ta cảm
thấy sự hợp tác có lợi là nó hữu ích đối với mỗi cá nhân cũng như cả loài.
Lòng tin và sự hợp tác khiến thị trường tự do trở nên khả thi, và thị trường
tự do lại thúc đẩy sự tin tưởng và hợp tác – một mô hình hệ thống thích
nghi phức tạp không ngừng hoàn thiện trong quá trình phát triển.
Sau sáu triệu năm tiến hóa của loài linh trưởng, kích thước bộ não người đã
lớn lên, đặc biệt là vùng thùy trán, chúng ta đã có khả năng kiểm soát các
cảm xúc bốc đồng và kiềm chế sự thưởng công tốt hơn cũng như hình thành
nên các liên minh xã hội phức tạp. Sự cạnh tranh giữa các nhóm giành lấy
nguồn lực khan hiếm dẫn tới sự chọn lọc các đặc tính bon chen và ích kỷ,
đồng thời cũng dẫn tới sự hợp tác và vị tha trong nội bộ nhóm, giúp tăng
cường mức độ phù hợp của từng thành viên cũng như cả nhóm. Cách lý giải
bằng tiến hóa này báo hiệu những điều tốt đẹp cho loài người. Dù gần đây
lịch sử không mấy sáng sủa nhưng xu hướng dài hạn trong nửa thiên niên
kỷ qua là hướng tới đại chúng nhiều hơn và đem nhiều tự do đến với nhiều
người tại nhiều nơi hơn.
