phát triển thông qua những bước phát triển liên tục hoặc những bước nhảy
gián đoạn.
Sự liên tục (quá trình tiến hóa) thể hiện mối liên hệ bền bỉ và mật thiết với
quá khứ khi sự thay đổi diễn ra dần dần theo thời gian. Sự thay đổi liên tục
diễn ra chậm đến mức không thể nào tri giác được giống như khi một vật
dần hòa mình vào vật khác. Quá trình tiến hóa của dòng xe đạp đua từ năm
1960 đến năm 1980 là thí dụ cụ thể (những người ngoại đạo hầu như không
nhận thấy sự thay đổi này). Sự gián đoạn thể hiện sự tách rời khỏi quá khứ
khi sự thay đổi diễn ra đột ngột và sâu sắc theo thời gian. Sự thay đổi gián
đoạn đủ nhanh để có thể tri giác được giống như khi một vật biến thành vật
khác. Quá trình tiến hóa của dòng xe đạp đua từ năm 1980 đến năm 2000 là
thí dụ cụ thể (ai cũng có thể nhận thấy sự thay đổi dù có yêu thích môn thể
thao này hay không). Từ đó, chúng ta có các định nghĩa sau:
Sự liên tục thể hiện mối quan hệ mật thiết với quá khứ và thay đổi dần dần
theo thời gian.
Sự gián đoạn thể hiện sự tách rời khỏi quá khứ và thay đổi đột ngột, sâu sắc
theo thời gian.
Không phải những chiếc xe đạp đua không thay đổi từ năm 1960 đến năm
1980, nhưng trong quãng thời gian này sự thay đổi diễn ra liên tục – gồm
những cải tiến nhỏ về hiệu quả của hệ thống phanh, xích, các phụ tùng làm
bằng kim loại nhẹ hơn, vật liệu và phương thức kết cấu khung khỏe hơn,
lốp xe nhẹ và bền hơn, băng cuốn ghi đông tốt hơn... Ngược lại, sự thay đổi
diễn ra từ năm 1980 đến năm 2000 lại rõ rệt hơn nhiều và các cải tiến
thường có nguồn gốc bên ngoài lĩnh vực xe đạp đua. Sự thay đổi này có
tính gián đoạn – hệ thống “sang số” mới, chất liệu làm khung hoàn toàn
mới (nhôm, titan, than chì, sợi carbon và cả nhựa), thiết kế khí động học,
bàn đạp không xỏ ngón, mũ bảo hiểm vỏ cứng bằng polystyrence giãn nở,
găng tay và yên xe được bôi trơn bằng gel... Cả “sự liên tục” và “sự gián
đoạn” đều miêu tả chính xác sự thay đổi của dòng xe đạp đua, song chúng