trí của mình, thứ hai là ông cần người để quản lý vùng Thuận Hóa heo hút
mà lòng người chưa phục.
Nhưng Trịnh Kiểm không ngờ, ông đã thả hổ về rừng, thả rông ra biển.
Từ dấu chân Nguyễn Hoàng dòng họ Nguyễn rồi đây sẽ xây dựng một
vương quốc Đàng Trong với chín đời chúa Nguyễn, cùng với nhà Trịnh ở
Đàng Ngoài tạo nên cuộc can qua mang tên “Trịnh - Nguyễn phân tranh”.
Nhưng đi cùng với đó là công cuộc khai hoang tới mũi Cà Mau, xây dựng
nên một đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ, tiếp thu thêm văn hóa Khmer,
đánh bại hoàn toàn Chăm Pa, Chân Lạp, dang tay đón những dòng người
nhập cư mới, kiến tạo một dải đất thẳng cánh cò bay ở miền Nam, để cùng
với miền bắc Sông Hồng tạo nên văn minh Đại Việt giai đoạn cận đại. Hậu
duệ của chúa Tiên Nguyễn Hoàng là Nguyễn Phúc Ánh (tức vua Gia Long)
vào năm 1802 sẽ thống nhất một dải từ địa đầu Nam Quan đến mũi Cà Mau
để chính thức tạo nên đất nước hình chữ S như bây giờ. Đấy là triều đại
quân chủ cuối cùng của dân tộc Việt Nam, khúc ca đựng nước cuối cùng
thời đại phong kiến, khép lại bản hùng ca sử Việt trong trang sách hôm nay.
1. Chúa Nguyễn mở cõi vào Nam
Ai về xứ Bắc, ta đi với
Thăm lại non sông giống
Lạc Hồng Từ độ mang gươm đi mở cõi
Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long.
Ai nhớ người chăng? Ôi Nguyễn Hoàng
Mà ta con cháu mấy đời hoang
Vẫn nghe trong máu buồn xa xứ
Non nước Rồng Tiên nặng nhớ thương!
Vẫn nghe tiếng hát trời quan họ
