người mình tôn trọng. Trái lại, chúng ta mất đi sự tôn trọng với
một người khi biết rằng họ đã có những hành vi phi đạo đức, ví dụ
như ngoại tình, phát tán tin đồn hoặc giành lấy thành quả/công
trạng của người khác.
Khái niệm sự tôn trọng là một khái niệm vượt qua thời gian và
văn hóa. Trong suốt lịch sử nhân loại, các nền văn minh đã tạo ra
những nghi lễ để tỏ lòng tôn kính các vị thần, các loài động vật và
thiên nhiên. Trên thực tế, những bức vẽ trên các hang động phản
ánh sự tôn sùng từ rất sớm của con người đối với những loài động
vật giúp họ duy trì cuộc sống. Người da đỏ châu Mỹ nổi tiếng về
lòng tôn trọng Đất Mẹ và những động vật mà họ săn bắn. Người ta
giết và sẵn sàng chấp nhận bị giết vì lý do tôn trọng. Thậm chí,
người Mỹ còn có một từ riêng để chỉ sự thiếu tôn trọng – “dissed”.
Nếu bạn không nghĩ sự tôn trọng là vấn đề thật sự, hãy thử nói
chuyện với một vị phụ huynh có một đứa con hỗn hào, vô lễ mà
xem. Hoặc một ví dụ cụ thể hơn, hãy suy nghĩ về phản ứng của
bạn khi bị người khác đối xử một cách thiếu tôn trọng tại nơi làm
việc. Với tầm quan trọng của khái niệm này, chính xác thì làm thế
nào chúng ta có được sự tôn trọng?
Làm thế nào để chúng ta được tôn trọng?
Có hai phương pháp cơ bản và rất khác nhau để được tôn trọng.
Phương pháp thứ nhất gắn với nỗi sợ hãi và hăm dọa – “Bạn phải
tôn trọng tôi, nếu không thì tôi hoặc ai đó sẽ làm tổn thương
bạn.” Cách tiếp cận thứ hai, mà tôi gọi là sự tôn trọng đích thực,
không buộc ta phải kiểm soát hay thao túng người khác cả và
được tóm tắt bằng một câu: “Tôi sẽ tôn trọng bạn vì con người tôi
là như thế.” Tuy nhiên, sự tôn trọng này sẽ mang đến cho bạn thứ
sức mạnh lớn lao và khả năng tạo ảnh hưởng đến mọi người.
Mahatma Gandhi, Mẹ Theresa, Martin Luther King, Abraham
Lincoln và Chúa Jesus là những người như vậy. Các nhà lãnh đạo
này truyền cảm hứng cho những môn đồ trung thành sẵn sàng
nỗ lực vượt bậc để biến viễn cảnh người lãnh đạo thành hiện
thực. Không giống như trong mắt các bạo chúa, họ thể hiện sự
tôn trọng tuyệt vời đối với những người theo mình. Trong các tổ
chức, những nhà lãnh đạo như vậy có thể thu hút toàn bộ trí óc
và tâm hồn của tất cả mọi người xung quanh. Ai là người lãnh đạo
74
