nghĩa trong việc liên kết rộng rãi các đại diện của giới công nhân của tất cả
các nước lại với nhau, luôn kết thúc với một sự bất hòa kịch liệt. Một đám
đông Latinh, bất kể thuộc loại bảo thủ hay cách mạng, bao giờ cũng tìm đến
nhà nước để thỏa mãn những yêu cầu của họ. Họ luôn ngả theo hướng tập
trung hơn là hướng quân chủ. Một đám đông người Anh hoặc người Mỹ
ngược lại không biết đến nhà nước và chỉ dựa vào sức lực của chính mình.
Một đám đông người Pháp coi trọng trước hết là sự bình đẳng, còn đám
đông người Anh thì lại coi trọng trước hết là sự tự do. Sự khác biệt về giống
nòi này đã tạo nên nhiều dạng đám đông có số lượng gần như số lượng các
dân tộc.
Tâm hồn giống nòi như vậy nó quyết định hoàn toàn tâm hồn đám đông.
Nó là một nguyên tố cơ bản mạnh mẽ, quyết định sự giao động của tâm hồn
đám đông. Những tính chất thấp hèn của đám đông càng ít thể hiện rõ khi
tâm hồn đám đông trở nên mạnh mẽ hơn. Đó là quy luật cơ bản. Nhà nước
của đám đông hay sự thống trị của đám đông đồng nghĩa với việc quay trở
lại thời đại dã man. Qua việc tiếp nhận một tâm hồn vững chắc, giống nòi tự
bảo vệ mình trước những bạo lực thiếu suy nghĩ và vượt qua được tình trạng
dã man.
Việc phân loại duy nhất đối với đám đông không đồng nhất mà không sử
dụng đến yếu tố giống nòi của nó là sự phân loại theo đám đông không danh
tính, như đám đông của đường phố, và theo đám đông có danh tính, ví dụ
như các hội đồng cố vấn và tòa bồi thẩm. Sự thiếu vắng cảm giác về tinh
thần trách nhiệm trong nhóm thứ nhất và sự có mặt của nó trong nhóm thứ
hai đã khiến cho hành động của hai nhóm này thường đi theo những hướng
khác nhau.
§2. Đám đông đồng nhất
Đám đông đồng nhất trước tiên bao gồm các hội đoàn, các tầng lớp đặc
quyền và các giai cấp.
Các hội đoàn được coi là mức độ ban đầu trong sự tổ chức của các đám
đông đồng nhất. Nó bao gồm những thành phần riêng lẻ mà giáo dục, nghề
nghiệp, môi trường sống của họ thường rất khác nhau và niềm tin là sự liên
kết giữa họ với nhau, ví dụ như các hội nhóm tôn giáo hoặc chính trị.