không phụ thuộc vào ý nghĩa thật của nó. Những ngôn từ khó có thể cắt
nghĩa thường là những ngôn từ có tác động mạnh mẽ nhất. Ví dụ như khái
niệm dân chủ, chủ nghĩa xã hội, bình đẳng, tự do... mà ý nghĩa của chúng rất
không xác định, cho dù sử dụng đến cả tập giấy dày cũng không luận hết ý
nghĩa của chúng. Song đi liền với những âm tiết ngắn gọn của chúng là một
sức mạnh huyền bí thực sự, cứ như là nó chứa đựng giải pháp cho tất cả mọi
vấn đề. Ở trong nó là sự tóm lược một cách sống động những hoài bão vô
thức khác nhau và niềm hy vọng chúng sẽ trở thành hiện thực.
Với lý trí và những luận chứng người ta không thể chống lại được những
ngôn từ và khẩu hiệu nào đó. Người ta thành tâm phát ngôn chúng trước đám
đông và đồng thời với một thái độ hoàn toàn tôn kính, một tư thế đầu hơi cúi
xuống. Nhiều người sẽ cảm nhận thấy được ở chúng những sức mạnh tự
nhiên hoặc những quyền lực siêu phàm. Nó khơi dậy bên trong các tâm hồn
những hình ảnh vĩ đại và không xác định, nhưng chính cái không xác định
này đã làm cho nó trở nên mờ ảo và tăng thêm sức mạnh huyền bí. Chúng có
thể so sánh được với mọi thánh thần khủng khiếp khuất mình sau những điện
thờ mà tất cả những kẻ sùng tín đều run sợ khi tiến lại gần.
Bởi vì những hình ảnh được gợi nên qua ngôn từ không phụ thuộc vào ý
nghĩa của chúng, cho nên chúng biến đổi từ thời đại này sang thời đại khác,
từ dân tộc này sang dân tộc khác mà vẫn giữ nguyên hình dạng của chúng.
Gắn với một ngôn từ nhất định thường là một hình ảnh: ngôn từ chỉ là cái nút
bấm chuông để gọi nó ra.
Không phải ngôn từ và khẩu hiệu nào cũng chứa đựng một sức mạnh để
gợi nên hình ảnh, và cũng có những ngôn từ bị hao mòn khi sử dụng và sau
đó chúng không còn sức để gợi nên một cái gì. Chúng chỉ còn là tiếng vọng
trống rỗng, và ích lợi duy nhất là làm cho tất cả những ai sử dụng nó đỡ phải
mất công suy nghĩ. Với một kho dự trữ nhỏ những khẩu hiệu và những điều
sáo rỗng học được lúc còn trẻ, chúng ta có tất cả những gì cần thiết để không
cần phải mất công suy nghĩ mà vẫn đi suốt cả cuộc đời.
Nếu quan sát một ngôn ngữ nào đó, ta sẽ thấy, rằng các ngôn từ hợp nên
ngôn ngữ đó biến đổi tương đối chậm theo thời gian; nhưng những hình ảnh
nó gợi lên hoặc những ý nghĩa người ta đặt đằng sau nó lại biến đổi không
ngừng. Và ở một công trình khác tôi cũng đã đi đến kết luận, rằng việc dịch
chính xác một ngôn ngữ, đặc biệt là những ngôn ngữ đã chết, hoàn toàn là
điều không thể được. Thực tế chúng ta đã làm gì, khi chúng ta muốn chuyển
