ta nhiều thí dụ về điều này. Một thí dụ trong đó, mà thế giới sau đấy thỉnh
thoảng còn nhắc đến, đó là câu chuyện về một người đàn ông nổi tiếng, đã
làm thay đổi bộ mặt của trái đất và các quan hệ buôn bán giữa các dân tộc,
bằng cách ông ta đã tách hai phần châu lục ra khỏi nhau. Ông ta hoàn tất
công cuộc của mình với một ý chí vô cùng lớn, nhưng đồng thời cũng nhờ cả
vào sự mê hoặc mà ông ta tác động tới môi trường xung quanh mình. Để có
thể chiến thắng sự nhất trí của những người chống đối, mà ông ta đã nhận
thấy trước đó, ông ta chỉ cần xuất hiện, nói ngắn gọn và đối phương như thể
bị ông ta bỏ bùa mê, cuối cùng lại trở nên những người bạn của ông. Dân
chúng Anh chống lại dự định của ông ta với cả một sự giận dữ; ông ta chỉ
cần xuất hiện ở Anh là có thể lấy lại được mọi sự ủng hộ của họ. Sau này,
khi ông ta đến Southampton, các nhà thờ đã đổ chuông mỗi khi ông đi qua.
Khi đã chiến thắng tất cả, con người và công việc, ông ta tin rằng chẳng còn
có gì có thể ngăn cản được ông và ông ta lại muốn tiếp tục vận dụng những
phương cách như thế cho việc đào tiếp kênh Panama.
Nhưng cái niềm tin có thể dời núi, chỉ có thể thực sự dời được núi, nếu
như núi không quá cao. Những ngọn núi đã phản kháng và cái tai họa tiếp
nối từ đó đã phá nát niềm vinh quang sáng tỏa đã một thời bao quanh người
anh hùng. Cuộc đời của ông ta là một bài học về cái ảnh hưởng đã sinh ra và
rồi lại có thể mất đi như thế nào. Khi ông ta có thể sánh vai được với những
người anh hùng của lịch sử, cũng là lúc ông ta bị nhà cầm quyền của đất
nước ông chụp cho cái mũ là kẻ phá hoại bỉ ổi. Sau khi qua đời quan tài của
ông được chở đi trong cô đơn, qua những đám đông thờ ơ, hờ hững. Chỉ có
những nguyên thủ ngoại quốc tưởng nhớ đến ông và gởi lời kính viếng
.
Song những thí dụ khác nhau, được dẫn ra như trên, chỉ thể hiện những
trường hợp đặc biệt. Để có thể lập luận một cách chính xác về tâm lý học của
uy lực, chúng phải được đặt vào vị trí biên của một dãy các ví dụ gồm những
người sáng lập lập ra các tôn giáo cho đến những công dân bình thường,
những người đã tìm cách gây ảnh hưởng đến hàng xóm của mình qua ngay
cả với một bộ quần áo mới hoặc một danh hiệu nào đó.
Giữa những thành phần ngoài cùng của dãy này là tất cả các loại uy lực
trong tất cả mọi lĩnh vực văn hóa khác nhau: khoa học, các thể loại nghệ
thuật, văn học v.v..., và điều đó cho thấy uy lực là nguyên tố cơ bản tạo nên
sự tin tưởng. Sinh thể, ý tưởng hoặc sự việc nào có uy lực phát tỏa, do ảnh
hưởng qua truyền nhiễm của chúng, lập tức chúng sẽ được bắt chước, và
chúng sẽ quyết định kiểu cảm nhận, cách thức diễn đạt ý nghĩ đối với cả một
