THÁI SỬ TỪ TRUYỆN
Thái Sử Từ tự Tử Nghĩa, người quận Đông Lai huyện Hoàng. Thuở nhỏ
hiếu học, ra làm quan ở quận giữ chức Tấu tào sử. Gặp lúc Quận thú và
Châu mục có hiềm khích, phải trái khó phân biệt, vì thế trên có lệnh rằng,
ai gửi bản tấu về triều trước thì bên đó đúng. Bấy giờ tấu chương của châu
mục đã gửi đi, quận thú sợ tấu chương của mình tới sau, liền cho tìm người
có thể đi sứ. Từ mới hai mươi mốt tuổi, được tuyển đi, bèn gấp rút ngày
đêm, đến Lạc Dương, Từ đến Công môn, thấy viên châu lại đang muốn
trình văn tự. Từ hỏi: “Ngài muốn trình báo tấu chương chăng?” Viên lại
nói: “Đúng thế.” Từ lại hỏi: “Tấu chương để ở đâu?” Đáp: “Ở trên xe.” Từ
nói: “Chữ ký trên tấu chương có lầm lẫn gì đó? Ngài đưa tôi xem lại cho.”
Viên lại không biết Từ là người của quận Đông Lai, vì thế đưa tấu chương
ra. Từ đã thủ sẵn dao trong bụng, liền lấy ra rạch nát tấu chương đi. Viên lại
nhảy lên hô lớn, rằng: “Có người phá huỷ tấu chương của tôi!” Từ liền kéo
người ấy vào trong xe, nói nhỏ rằng: “Nếu ông không đưa tấu chương cho
tôi, tôi cũng không có cách nào hủy hoại nó, cái việc cát hung họa phúc
cũng thế mà thôi, tôi không muốn một ai trong hai ta chịu tội một mình.
Sao bằng chúng ta im lặng rồi cùng trốn đi, có thể bảo tồn được mạng sống,
không việc gì phải cùng chịu hình phạt.” Viên lại nói: “Ngài vì quận thú
hủy tấu chương của tôi, đã được như ý rồi, lại muốn bỏ trốn làm gì?” Từ
đáp rằng: “Ban đầu tôi vâng mệnh quận thú phái đi, chỉ là muốn xem ông
có trình báo tấu chương không thôi. Tôi dụng ý thái quá, thành ra hủy hoại
tấu chương của ngài. Nay trở về, cũng sợ vì việc ấy mà bị trách tội, cho nên
muốn chúng ta cùng trốn đi.” Viên lại cho rằng Từ nói đúng, ngay hôm ấy
cùng nhau bỏ đi. Từ đã cùng viên lại ra khỏi thành, mượn cớ lén quay lại
trình tấu chương của Quận. Châu mục biết chuyện, lại phái viên lại khác đi
trình tấu chương, hữu ti vì thấy việc thay đổi tấu chương nên không thụ lý,
châu mục vì thế bị thua. Từ nhờ thế nổi danh, nhưng bị châu mục ghét, Từ
sợ bị ta vạ, bèn tránh nạn đến Liêu Đông.
