dẫu thời loạn nối nhau nhưng vẫn lấy trung nghĩa làm đầu. Thái phó nhân
từ rộng lượng, dẫu biết giặc Trác tất gây họa hại nhưng vì tỏ tín nghĩa mà
không nỡ bỏ đi vậy. Người nhà bị diệt, chết chóc lưu li, ta may được người
gần xa đến cứu giúp, nếu không nhân lúc này, trên đánh giặc ác, dưới báo
thù nhà mà lại mưu việc ấy, là điều không nên vậy. Lại nói: ‘Người nhà bị
giết, nên ngoảnh mặt về phía bắc’, đấy là việc mà Trác làm, há vì nhà nước
sao? Mệnh vua là trời vậy, không nên thù trời, huống chi là mệnh vua đây!
Ta chỉ giữ lòng son, có chí diệt Trác, không biết ý khác”.
Dẫn quân vào quận Trần Lưu; Thái Tổ cùng Thiệu hợp sức đánh, đại phá
quân của Thuật, Thuật đem quân còn sót chạy đến quận Cửu Giang, giết
Dương Châu Thứ sử Trần Ôn, lĩnh châu ấy;
Thần là Tùng Chi xét: Anh hùng kí chép: “Trần Ôn tự Nguyên Đễ, người
quận Nhữ Nam. Lúc trước làm Dương châu Thứ sử, tự bệnh chết. Viên
Thiệu sai Viên Di lĩnh châu, nhưng thua chạy đến nước Bái, bị quân sĩ giết.
Viên Thuật lại dùng Trần Vũ làm Dương châu Thứ sử. Vũ tự Công Vĩ,
người quận Hạ Bì. Vũ đã lĩnh châu thì Thuật thua ở Phong Khâu, xuống
phía nam đến huyện Thọ Xuân; Vũ chống Thuật mà không thu nạp. Thuật
lui về giữ huyện Âm Lăng, rồi hợp quân đánh Vũ, Vũ sợ chạy về Hạ Bì”.
Như thế thì Ôn không bị Thuật giết, không giống với truyện gốc.
lấy bọn Trương Huân-Kiều Nhuy làm Đại tướng quân. Lí Thôi vào
Tràng An, muốn kết Thuật làm ngoại viện, lấy Thuật làm Tả tướng quân,
phong Dương Trạch Hầu, Giả tiết, sai Thái phó Mã Nhật Đê nhân đi tuần
mà bái phong; Thuật đoạt cờ tiết của Nhật Đê, giữ lại không cho đi.
Tam phụ quyết lục chú chép: Nhật Đê tự Ông Thúc, là con trong họ của
Mã Dung. Thủa trẻ chăm theo nghiệp của Dung, vì có tài học mà được tiến
cử, cùng bọn Dương Bưu-Lô Thực-Sái Ung làm Điển hiệu trung thư, làm
đến vị Cửu khanh, bèn nắm vị Tam công. Hiến Đế xuân thu chép: Thuật
đến chỗ Nhật Đê mượn cờ tiết để xem, nhân đó cướp không trả, chuẩn bị
hơn nghìn người trong quân, sai đốc thúc mọi người. Nhật Đê bảo Thuật
rằng: “Các vị tổ tiên nhà khanh đời trước mời gọi kẻ sĩ như thế sao mà thúc
dục như thế? Cho là quan lại của phủ quan sẽ đến sao”! Xin Thuật cho đi,
