TRUYỆN VIÊN THIỆU
Viên Thiệu tự Bản Sơ, người huyện Nhữ Dương quận Nhữ Nam. Ông tổ
là An, làm quan Tư đồ của nhà Hán. Từ đời An đến bốn đời sau đều nắm vị
Tam công, do đó thế nghiêng thiên hạ.
Hán thư của Hoa Kiệu chép: An tự Thiệu Công, ham học lại có oai danh.
Vào thời Minh Đế làm Sở quận Thái thú, trị tội của Sở Vương, tự xét xử
hơn bốn trăm nhà, đều được cứu giúp, An bèn trở thành danh thần. Vào
thời Chương Đế làm đến quan Tư đồ, sinh Thục quận Thái thú là Kinh. Em
của Kinh là Xưởng làm Tư không. Con của Kinh là Thang, làm Thái úy.
Thang có bốn con trai: con cả là Bình, em của Bình là Thành, làm Tả trung
lang tướng, đều chết sớm; em của Thành là Phùng, em của Phùng là Ngôi,
đều giữ vị Tam công. Ngụy thư chép: Từ đời An về sau đều rộng lượng
thương yêu mọi người, không có kén chọn; tân khách vào nhà mình, không
kể hiền ngu đều được như ý mình, cho nên được thiên hạ theo về. Thiệu là
con thứ của Phùng, và là anh khác mẹ của Thuật, ra làm con nối dõi của
Thành. Anh hùng kí chép: Thành tự Văn Khai, khỏe mạnh có khí hiệp, bọn
quý thích cường hào từ Đại tướng quân Lương Kí trở xuống đều kết bạn
với Thành, nói ra thì không gì không theo. Cho nên người kinh sư làm câu
ngạn là: “Việc chẳng tày, hỏi Văn Khai”.
Thiệu có dáng vẻ oai phong, biết nhún nhường kẻ sĩ, cho nên nhiều kẻ sĩ
nương về, Thái Tổ thủa trẻ cũng giao du với Thiệu. Từ chức Đại tướng
quân duyện làm Thị ngự sử,
Anh hùng kí chép: Thiệu sinh thì vừa lúc cha chết, hai người chú thương
Thiệu. Thủa trẻ cho làm Lang, đến tuổi ‘nhược quán’ thì cử làm Bộc
Dương Trưởng, có tiếng tốt. Gặp lúc mẹ mất, để tang xong, lại nghĩ để tang
cha, ở tại nhà mồ cả thảy sáu năm. Lễ tang xong, ẩn cư ở Lạc Dương,
không tùy tiện qua lại với tân khách, nếu không phải là kẻ nổi danh cả nước
thì không gặp nhau. Lại ưa du hiệp, làm bạn rong ruổi với bọn Trương
Mạnh Trác, Hà Bá Cầu, Ngô Tử Khanh, Hứa Tử Viễn, Ngũ Đức Du.
Không vâng lệnh quan gọi. Trung thường thị Triệu Trung bảo các Hoàng
