TƯ MÃ CHI TRUYỆN
Tư Mã Chi tự Tử Hoa, người quận Hà Nội huyện Ôn. Thời trẻ là học trò,
đi tránh loạn ở Kinh Châu, thốt nhiên gặp bọn giặc ở núi Lỗ Dương, những
kẻ đi cùng đều bỏ người già yếu mà chạy, Chi còn một mình ở lại che chở
cho mẹ già. Giặc đến nơi, chĩa mũi dao nhọn vào người, Chi lạy rập đầu
nói: “Mẹ già tôi, chỉ còn nhờ ở các ông!” Giặc nói: “Kẻ này là hiếu tử vậy,
ta giết là bất nghĩa.” Vì thế thoát bị hại, Chi lấy xe hươu đẩy mẹ đi. Ở
phương nam hơn chục năm, tự mình cầy ruộng giữ khí tiết.
Thái tổ bình Kinh Châu, cho Chi làm trưởng huyện Gian. Bấy giờ thiên
hạ mới gây dựng, nhiều kẻ không vâng theo vương pháp. Lưu Tiết là Chủ
bộ ở quận, đại tộc cũ, là kẻ hào kiệt hiệp khách, có hơn nghìn tân khách, ra
ngoài thì làm đạo tặc, về quận lại nhiễu loạn sở trị. Được ít lâu, Chi phái
khách của Tiết là bọn Vương Đồng tòng binh, quan duyện sứ ngăn cản
bẩm: “Nhà Tiết trước nay chưa từng cung cấp kẻ lao dịch nào, nếu đến lúc
có kẻ trốn tránh, tất làm đình trệ công việc.” Chi không nghe, gửi thư cho
Tiết nói: “Ngài là Đại tông(1), hơn nữa lại là chân tay của quận, nhưng tân
khách thường không giúp việc lao dịch, đã có nhiều người oán vọng, ngờ là
tiếng tăm sẽ truyền lên trên. Nay tôi sai bọn Đồng tòng binh, mong ngài
phát lệnh phái họ đi đúng lúc.” Quân binh đã tập hợp ở quận, nhưng Tiết
che giấu đồng bọn, nhân đó ra lệnh cho Đốc bưu nói dối là điều động quân
binh đi làm nhạc khí, quan Duyện sử cùng khốn, xin đi thay Đồng. Chi bèn
truyền hịch đến Tế Nam, trình bầy đầy đủ tội của Tiết. Thái thú Hác Quang
vốn kính trọng và tin tưởng Chi, lập tức dùng Tiết thay Đồng tòng binh.
Dân Thanh châu gọi Chi là người “cho Chủ bộ đi tòng binh.” Chi được
thăng làm Quảng Bình lệnh. Chinh lỗ tướng quân Lưu Huân, vì được quý
hiển nhận ân sủng mà kiêu căng ngang tàng, Chi lại là tướng cũ ở quận, tân
khách đệ tử trong địa giới mấy lần phạm pháp. Huân gửi thư cho Chi,
không ghi rõ danh tính, nhưng phó thác công việc nhờ vả nhiều người ở
đấy, Chi không đáp thư của Huân, nhất nhất đều xử theo phép. Về sau Huân
