không, đều xét ở trong lòng của Đế. Cho nên thời Đường, Ngu đặt quan
phân chức, ra lệnh Công khanh đều theo đúng việc của mình rồi mới chọn
người giỏi làm quan Nạp ngôn, nay còn chép trong sách Thượng thư, đấy là
để đề ra và thu nhận lệnh của Đế mà thôi. Thời Hạ, Ân không thể rõ hết.
Chương Cam thệ viết: ‘Người coi sáu việc’, đấy là nói Lục khanh cũng là
người coi việc. Quan chức của nhà Chu thì đầy đủ rồi, năm ngày đợi chầu,
các Công khanh Đại phu đều đến, quan Tư sĩ xét chức vị của họ. Ghi chép
về họ nói: ‘Ngồi mà bàn việc, gọi là Vương công; đề ra mà làm, gọi là Sĩ
Đại phu’. Đến đầu thời Hán, dựa theo thời trước, Công khanh đều tự mình
lên chầu bàn việc, cho nên Cao Tổ tự thân thu nạp Chu Xương phản loạn,
Vũ Đế có thể nghe Cấp Ảm dâng tấu. Tuyên Đế sai Công khanh năm ngày
chầu một lần, Thành Đế bắt đầu đặt năm quan Thượng thư. Từ đó suy kém,
lễ chầu bèn bỏ sót. Nên lập lại lễ nghi năm ngày đợi chầu, khiến cho Công
khanh, Thượng thư đều để ra công việc. Khiến cho lễ đã bỏ được lập lại, tỏ
rõ nghiệp thánh, đấy thực gọi là tiếng đẹp mà tốt lành vậy”.
[32] Cha Túc là Lãng gửi thư cho Hứa Tĩnh nói: “Túc sinh ở quận Cối
Kê”.
Giữa năm Thanh Long, Sơn Âm Công hoăng, là vua Hán vậy. Túc dâng
sớ nói: “Xưa nhà Đường nhường ngôi cho nhà Ngu, nhà Ngu nhường ngôi
cho nhà Hạ, đều để tang ba năm rồi mới lên ngôi Thiên tử. Do đó hiệu Đế
không xấu, lễ vua vẫn còn. Nay Sơn Âm Công kính nhận mệnh trời, thuận
theo lòng mong mỏi của dân, truyền ngôi cho nhà Đại Ngụy, lui giữ ngôi
khách. Công vâng lệnh nhà Ngụy, không dám không dốc hết lòng. Nhà
Ngụy đối đãi Công kính trọng nhưng không thần phục. Nay đến lúc hoăng,
theo phép mặc áo liệm phải có các đồ xe ngựa chở đi, đều giống với bậc
Vương, cho nên người gần xa trông mong, cho là tốt đẹp. Vả lại nhà Hán
dùng hiệu của Đế hoàng, hiệu là Hoàng đế, có tên gọi khác là Đế, không có
tên gọi khác là Hoàng, vậy thì Hoàng lè tên gọi có vẻ khinh thường vậy.
Cho nên vào thời Cao Tổ, mỗi đất không có hai Vương, cha của Cao Tổ
vẫn sống mà vẫn gọi là Hoàng, nói rõ không phải là cái kị của hai Vương.
Huống chi ngày nay để tặng hiệu lúc chết, nên gọi là Hoàng để ghép với tên
