sẽ dùng nhiều quân binh để lấy số đông bù lại. Vả lại Quan Vũ cùng với Bị,
nghĩa là quân thần, ân tình còn hơn cả anh em
; Vũ chết đi Bị chẳng thể
không hưng binh báo thù, cái tình chung thuỷ ấy chẳng thể nào chia cắt
nổi.” Về sau Bị quả nhiên xuất binh đánh Ngô. Ngô mang cả nước theo về
Nguỵ, phái sứ giả đến xưng thần. Triều thần đều đến chúc mừng, duy chỉ
có Diệp cho rằng: “Nước Ngô cách biệt bởi Giang-Hán giữ lấy cõi ngoài,
vốn không có lòng thần phục đã lâu. Bệ hạ tuy đức sánh được với Hữu
Ngu, nhưng mới chỉ khiến họ sợ, mà cái tình chưa đủ để cảm động đến họ.
Kẻ gặp lúc khó mới chịu thần phục người, ắt chẳng phải là thật bụng vậy.
Thế tất bên kia đang bị bên ngoài bức bách mà bên trong khốn quẫn, mới
phải phái sứ giả đến đây, ấy cũng là bởi vì cái thế đã cùng, mới phải làm
như thế. Người ta nói rằng ‘một ngày thả địch, tai hoạ mấy đời’, chẳng nên
không suy xét kỹ càng vậy.”
Bị thua quân lui về, Ngô không chịu sai người đưa lễ vật đến, Đế muốn
hưng binh thảo phạt, Diệp cho rằng “Họ mới đắc chí, trên dưới một lòng,
lại cách trở sông hồ, khó mà đánh được.” Đế không nghe.
Phó Tử chép: Tôn Quyền sai sứ đến xin hàng, Đế nhân thế hỏi Diệp.
Diệp thưa rằng: “Quyền vô cớ đầu hàng, ắt trong nước có việc nguy cấp.
Năm trước Quyền tập kích giết chết Quan Vũ, lấy mất bốn quận Kinh
Châu, Bị căm giận, ắt hưng đại binh đến đánh. Bên ngoài có kẻ địch mạnh,
nội bộ tất bất an, lại sợ Trung Quốc nhân cơ hội này đến đánh, nên mới cúi
mình đến xin hàng, một là mong rằng Trung Quốc đừng khởi binh, hai là
bày tỏ với Bị rằng họ có Trung Quốc là ngoại viện, khiến cho kẻ địch mạnh
kia phải nghi ngờ. Quyền vốn khéo việc dùng binh, biết cơ mưu quyền biến,
thế tất chẳng ở bên ngoài lẽ ấy. Nay thiên hạ chia ba, Trung Quốc mười
phần ta đã có tám. Ngô-Thục mỗi phe giữ lấy một châu, cậy vào núi cao
sông lớn mà cố thủ, gặp nguy cấp thì cứu giúp lẫn nhau, ấy là cái lợi của
tiểu quốc vậy. Lúc này họ lại đánh lẫn nhau, đấy là trời làm họ mất nước.
Chúng ta nên khởi đại binh, vượt sông lớn tập kích vào nước họ. Thục đánh
ở bên ngoài, ta đánh bên trong, nước Ngô bất quá chỉ độ mười ngày sẽ
mất. Ngô mất rồi tất Thục cô thế. Ví bằng chúng ta chỉ lấy được nửa nước
